Η διάβαση της Ερυθράς Θάλασας και ο .. Ρα!

Μια από τις εντυπωσιακότερες στιγμές του «βιβλικού» Χόλλυγουντ είναι δίχως αμφιβολία η σκηνή όπου ο Μωυσής χτυπά με το μαγικό ραβδί του την Ερυθρά Θάλασσα κι αυτή σχίζεται στα δύο ώστε ο καταδιωκόμενος λαός του να περάσει αβρόχοις ποσί στην απέναντι όχθη. Η συνέχεια είναι γνωστή: Όταν οι Αιγύπτιοι μετά την πολλοστή παλιμβουλία του Φαραώ -απόρροια της … ελεύθερης και εντελώς ανεπηρέαστης βούλησής του, βεβαίως βεβαίως- επιχείρησαν να τους ακολουθήσουν, οι κολοσσιαίοι υδάτινοι τοίχοι που είχαν ορθωθεί θαυματουργικά δεξιά κι αριστερά, κατέρρευσαν ξαφνικά καταποντίζοντας τους σε κλάσματα του δευτερολέπτου στον υγρό τάφο.

Εμείς εδώ φυσικά δεν πρόκειται να μπούμε στη διαδικασία αναζήτησης πιθανών εξηγήσεων για το πώς μπορεί να συνέβη η θαυματουργική αυτή διάσχιση της θάλασσας - όπως βέβαια ούτε και μπαίνουμε στη διαδικασία να εξηγήσουμε το πώς ακριβώς μεγάλωνε και μίκραινε κάθε φορά η… μύτη τού Πινόκιο ή πώς κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας στη Σαλαμίνα νέφη εκτυφλωτικού φωτός από την Ελευσίνα έπλητταν με χειρουργική ακρίβεια τα περσικά πλοία!

Θεωρίες οπωσδήποτε έχουν διατυπωθεί πολλές. Οι χριστιανοί όπως είναι φυσικό ούτε που διανοούνται να συζητήσουν το ενδεχόμενο όλα αυτά που περιγράφονται στην Έξοδο να μην συνέβηκαν ποτέ. Ακόμα και ο παροιμιώδης σκεπτικιστής Μιχάλης Καλόπουλος ουδόλως αμφισβητεί την ιστορικότητα των δραματικών αυτών συμβάντων. Απλώς τα αποδίδει στο δολοπλόκο μυαλό του Μωυσή ο οποίος έστησε στους Αιγύπτιους μια φοβερή παγίδα κι αυτοί ανυποψίαστοι για το ποιόν του πανούργου αντιπάλου τους, έπεσαν σαν τους χάννους μέσα. Τώρα αν όντως έτσι έγιναν τα πράγματα ή κάπως αλλιώς, φυσικά δεν είναι δυνατόν να το γνωρίζω. Όπως βέβαια ούτε και είναι δυνατόν να γνωρίζω μετά απολύτου βεβαιότητος ότι η χριστιανική εκδοχή δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ισχύει. Αν τώρα αυτή η σχεδόν τυπική επιφύλαξη που είμαστε υποχρεωμένοι να διατηρήσουμε (αφού λιγότερα είναι αυτά που γνωρίζουμε από εκείνα που αγνοούμε), ικανοποιεί τους χριστιανούς, ε τότε να το κάνουμε. Το λέω λοιπόν και το ομολογώ, πως ΟΧΙ, δεν μπορώ να αποδείξω πέραν πάσης αμφισβήτησης πως οι χριστιανοί είναι που ’χουν τ’ άδικο κι όλοι οι άλλοι το δίκιο. Το ζήτημα όμως είναι τι φαντάζει πιθανότερο και όχι τι θα μπορούσε να ενταχθεί στη σφαίρα τουθεωρητικά δυνατού. Tο περίφημο «credo quia absurdum», βλέπετε, εμένα προσωπικά δεν με πολυεκφράζει.

Και τι αντιπροτείνεις λοιπόν εσύ, ρε φίλε, θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς; Κατ’ αρχάς, δεν θεωρώ καν υποχρεωτικό κάθε φορά που απορρίπτουμε κάτι πού είτε αποδεδειγμένα δεν ισχύει ή απλώς δεν μας πείθει, να φορτωνόμαστε το βάρος μιας αντιπρότασης. Αν έχουμε κάτι να προτείνουμε, καλώς, Αν όχι, ε δεν θα πεθάνουμε κιόλας! Ούτε βέβαια και θα απέχουμε από κάθε είδους κριτική συμβιβαζόμενοι με κάτι που εμείς θεωρούμε καταφανέστατο λάθος! Επί τής ουσίας όμως, ΝΑΙ, υπάρχει όντως κάποια άλλη θεωρία γύρω από την προέλευση του ξακουστού εβραϊκού έπους στην Ερυθρά Θάλασσα, κι αν λάβουμε μάλιστα υπ’ όψιν το… βεβαρημένο ιστορικό πολλών άλλων παρόμοιων βιβλικών «γεγονότων», τότε δεν ξέρω αν και κατά πόσο είναι δυνατόν να κλείσει κανείς τ’ αφτιά του στην τόσο ελκυστική αυτή αντιπρόταση για την οποία έκανα λόγο! Γιατί ελκυστική; Μα απλούστατα επειδή είναι πιθανοφανέστερη. Μπαίνω όμως κατ’ ευθείαν στο θέμα γιατί φοβάμαι πως σας κούρασα με τους μακροσκελείς προλόγους μου:

Σύμφωνα, λοιπόν, με την άποψη τού Γκάρυ Γκρήνμπεργκ (Προέδρου της Βιβλικής 
Αρχαιολογικής Εταιρίας της Νέας Υόρκης, μέλους του Αμερικανικού Ερευνητικού Κέντρου της Αιγύπτου, τού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής, της Εταιρίας Βιβλικής Λογοτεχνίας και της Ερευνητικής Εταιρίας της Αιγύπτου) το κεντρικό θέμα της επικής διάβασης της Ερυθράς Θάλασσας περιέχει στοιχεία που είναι καταφανώς δανεισμένα από έναν αρχαίο Αιγυπτιακό μύθο. (1)

..

Κατ’ αρχάς τα προβλήματα ξεκινούν ήδη από το επίμαχο τοπωνύμιο «Ερυθρά Θάλασσα». Το «γιαμ σουφ» (y'am Suf) του εβραϊκού πρωτοτύπου, βλέπετε, σημαίνει κάτι πολύ διαφορετικό, και συγκεκριμένα «Θάλασσα των καλαμιών». Αυτόν ακριβώς τον όρο χρησιμοποίησε και ο Λούθηρος (Schilfmeer) στην Ωδή του Μωυσή, σε κάτι παρόμοιο παραπέμπει και στη μετάφραση των Q´το εδάφιο 7 του αυτού κεφαλαίου όπου αναφέρεται ότι ο Κύριος συνέτριψε τους Αιγυπτίους και «κατέφαγεν αυτούς ως καλάμην». Το πού ακριβώς βρισκόταν, τώρα, η υδάτινη αυτή επιφάνεια, μέχρι στιγμής παραμένει απροσδιόριστο. Κάποιοι ερευνητές την τοποθετούν στη ευρύτερη περιοχή της διώρυγας του Σουέζ, ενώ άλλοι στο δέλτα του Νείλου. Όπως και να ’χει, το «Γιαμ Σουφ» θεωρείται βέβαιο ότι περιγράφει μια βαλτώδη περιοχή με καλαμιώνες, γεγονός που αφενός μεν ταιριάζει περισσότερο με τη μορφολογία του αιγυπτιακού δέλτα, αφετέρου αφαιρεί από τη διάβαση… αρκετούς βαθμούς στη κλίμακα δυσκολίας, αφού μ’ όποιον τρόπο κι αν έγινε -αν βέβαια έγινε-, σίγουρα ΔΕΝ έγινε στην Ερυθρά Θάλασσα που έχει μέσο βάθος 500 μέτρα! Πέραν τούτου όμως υπάρχει και κάποια άλλη λεπτομέρεια που μας βάζει σε σκέψεις: Οι Αιγύπτιοι, λοιπόν, «γνώριζαν μια μυθολογική Θάλασσα των Καλαμιών όπου εχθροί του Ρα, της κύριας θεότητας, είχαν εξοντωθεί και καλυφθεί από μια θάλασσα κόκκινου νερού.»!

..

Σύμφωνα, λοιπόν, με το Βιβλίο της Θείας Αγελάδας, όταν οι άνθρωποι (Αιγύπτιοι) είχαν αμφισβητήσει την κυριαρχία του Ρα (Γιαχβέ), εκείνος έστειλε την Αθώρ, μια θεότητα του ουρανού, για να τους εξοντώσει. Ο τόπος όπου διαδραματίστηκαν όλα αυτά ήταν ένα «σεκμπέτ», ένα «λιβάδι», δηλαδή, ή «βαλτώδες τοπίο» όπου τα άψυχα κορμιά των εχθρών του Ρα κείτονταν στο τέλος εν μέσω αμέτρητων καλαμιώνων πλημμυρισμένα από μιαν… ερυθρά θάλασσα κόκκινης ώχρας και μπίρας από κριθάρι!!

Πέραν τούτου αξίζει, νομίζω, να σημειωθεί ότι «οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν σποραδικά το θέμα του πνιγμού για να περιγράψουν μεταφορικά την ήττα ενός εχθρού» - όπως ακριβώς δηλαδή χρησιμοποιούμε κι εμείς σήμερα το ρήμα «καταποντίζω» για να περιγράψουμε μια πανωλεθρία! Στην ιστορία του Μωυσή λοιπόν, καταλήγει ο Γκρήνμπεργκ, «οι Εβραίοι γραφείς απλώς ακολούθησαν αιγυπτιακές λογοτεχνικές παραδόσεις ισχυριζόμενοι ότι ο Θεός έπνιξε τις εχθρικές δυνάμεις». - Λέτε;

Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ

[1] Gary Greenberg, «101 μύθοι της Βίβλου», σελ. 345-348, εκδ. ΕΝAΛΙΟΣ
..

..