Ο απαγχονισμός τής... κοινής λογικής

.. ................................

Λέγαμε τις προάλλες για το πρόβλημα των αντιφάσεων -με ή χωρίς εισαγωγικά- που υπάρχουν κατάσπαρτες στην Αγία Γραφή. Όπως είδαμε η ορθόδοξη θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρόκειται καν περί αντιφάσεων, αλλά για ατυχώς παρερμηνευμένα ή δολίως διαστρεβλωμένα εδάφια. Στη σπάνια δε περίπτωση πραγματικής ασυμφωνίας, και πάλι δεν τρέχει, λέει, τίποτα, αφού παρά την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη περί του αντιθέτου, ούτε οι ίδιοι οι ορθόδοξοι ισχυρίζονται πως η Βίβλος είναι -με την αυστηρή έννοια του όρου- αλάθητη! Αλάθητη και θεόπνευστη είναι μόνο σε θέματα σωτηρίας.

Παρ’ όλα αυτά, όμως, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι απολογητές στην προσπάθειά τους να εξαφανίσουν ή να υποβαθμίσουν κάποια ενοχλητική λεπτομέρεια, σκαρφίζονται ό,τι μπορεί να κατεβάσει ο ανθρώπινος νους πλειοδοτώντας σε φαντασία και ευρηματικότητα και καταφεύγοντας ανενδοίαστα ακόμα και σε… χονδροειδείς ζαβολιές!

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο θάνατος του Ιούδα (παρακαλώ τους φίλους χριστιανούς να μη βιαστούν να φύγουν απηυδισμένοι, ας κάνουν λίγη υπομονή να δουν πού θα καταλήξω): o Ματθαίος, λοιπόν, μας παραδίδει ότι ο Ιούδας «απελθών απήγξατο», ενώ στις Πράξεις των Αποστόλων αναφέρεται ότι «πρηνής γενόμενος ελάκησε μέσος, και εξεχύθη πάντα τα σπλάχνα αυτού». «Αντίφαση!!», ωρύονται οι «κακοί». «Καμία αντίφαση.», ανταπαντούν οι απολογητές. Διότι ο Ιούδας, λέει, πράγματι πήγε και κρεμάστηκε, όμως έσπασε το σχοινί και κατά τη πτώση του βρήκε το φριχτό τέλος που περιγράφεται στις Πράξεις! «Πού υπάρχει, λοιπόν, αντίφαση; Αντίφαση θα υπήρχε αν ο ευαγγελιστής Ματθαίος έλεγε πως ο Ιούδας πέθανε κρεμασμένος. Άλλη μία φορά αποδεικνύεται πως η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά. Κι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Αυτά ακριβώς έγραψαν οι κ.κ. Μπαρλάς και Μουσελίμης σ’ ένα άρθρο τους που δημοσιεύθηκε το Πάσχα του 2006 στη σελίδα της Ο.Ο.Δ.Ε. Και βέβαια δεν είναι οι μόνοι που συμμερίζονται την άποψη αυτή. Στην αρχαία xριστιανική γραμματεία απαντά η αντίληψη «ότι ή αυτοκτονία τού Ιούδα έγινε και από πονηριά, ώστε να προλάβει να μπει στον Παράδεισο πριν από τον θάνατο τού Χριστού» και κατ’ αυτόν τον τρόπο να σωθεί. «Όμως ή πονηρία του αυτή πήγε χαμένη γιατί έσπασε το σχοινί και "πρηνής γενόμενος ελάκησε μέσος, καί εξεχύθη πάντα τά σπλάχνα αυτού". Τού χύθηκαν δηλαδή έξω τα έντερα και ψυχορραγώντας μερικές ώρες άργησε να καταλήξει, πεθαίνοντας έτσι μετά τον Χριστό, και πηγαίνοντας στην αιώνια Κόλαση τής Καινής Διαθήκης και όχι στον Άδη τής Παλαιάς, όπως πονηρά υπολόγιζε...». 

Αυτά λοιπόν πιστεύουν οι φίλοι απολογητές. Έτσι ακριβώς επιχειρηματολογούν. Μας λένε δηλαδή ότι από πουθενά δεν προκύπτει πως ο Ιούδας όντως άφησε την τελευταία του πνοή κάνοντας… κούνια στο κλαδί κάποιου δέντρου. Διότι αν όντως έλεγε πως ο Ιούδας πέθανε κρεμασμένος, τότε ΝΑΙ, θα υπήρχε αντίφαση. Αυτό δεν είπαν οι κ. Μπαρλάς και Μουσελίμης; Αυτοί δεν είναι που μας επισήμαναν ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες»; Ε επειδή λοιπόν η εύστοχη αυτή επισήμανση τους με βρίσκει απολύτως σύμφωνο, δηλώνω παραπέμποντας σε οποιοδήποτε λεξικό, οποιονδήποτε φιλόλογο ή άλλον ειδικό, ότι στα αρχαία Ελληνικά ο αόριστος απήγξατο σε αντίθεση με τον αόριστο εκρεμάσατο εκφράζει 100% και με περίσσια σαφήνεια το απόλυτο, τελεσίδικο, μη αναστρέψιμο ΤΕΛΟΣ διά απαγχονισμού! Το εκρεμάσατο όπως ακριβώς και το νεοελληνικό κρεμάστηκε δεν επιβάλλει ασυζητητί την τελική κατάληξη του αυτόχειρα. Το απήγξατο, όμως, όπως ακριβώς και το απαγχονίστηκε δεν αφήνει και πολλά περιθώρια... αισιοδοξίας: ο θάνατος είναι γεγονός (1)! Το ίδιο ακριβώς ισχύει λόγου χάρη και στα Γερμανικά: ο μέσος αόριστος «erhängte sich» που χρησιμοποιήθηκε στη θέση του «απήγξατο» είναι πέρα για πέρα σαφής: θάνατος! Κανένας Γερμανός όταν ακούει το ρήμα αυτό, δεν καταλαβαίνει κάτι διαφορετικό! Ούτε τώρα, ούτε ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.

Και μιας και μιλάμε για τις λεπτομέρειες στις οποίες κρύβεται ο διάβολος, αξίζει νομίζω, να σχολιαστεί και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε στο άρθρο τής Ο.Ο.Δ.Ε. η εκδοχή των Πράξεων:

Οι Πράξεις συμπληρώνουν τη διήγηση, αναφέροντας ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης «όταν κρεμάστηκε, έπεσε απ' εκεί που κρεμάστηκε, με το πρόσωπο κατά γης και έπαθε διάρρηξη στο μέσον τού σώματος και χύθηκαν έξω όλα τα σπλάγχνα του» (Πράξεις, κεφ. 1, στιχ. 18).

Αντιληφθήκατε το… ταχυδακτυλουργικό που επιχειρήθηκε εδώ; Τα εισαγωγικά οι κ. Μπαρλάς και Μουσελίμης δεν τα τοποθέτησαν υπηρετώντας την αλήθεια εκεί που όφειλαν, δηλαδή μπροστά από το «έπεσε» και χωρίς την επεξήγηση «απ' εκεί που κρεμάστηκε», αλλά μπροστά από την πρόταση «όταν κρεμάστηκε» αφήνοντας έτσι ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΑ να εννοηθεί ότι όλα αυτά όντως τα λένε οι Πράξεις! Όντως λοιπόν, αγαπητοί μου φίλοι, στις λεπτομέρειες κρύβεται ο διάβολος! Και να σας πω κάτι; Προσωπικά ουδόλως μ’ ενδιέφερε εδώ να αποδείξω ότι συνέβη το Α και όχι το Β. Το μόνο που πραγματικά ήθελα ήταν να καταδειχθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις οι φίλοι χριστιανοί, ε δεν είναι δα και… αθώες περιστερές! Το παραπάνω παράδειγμα με τις ανεπίτρεπτες, εν μέρει προχειρότητες, εν μέρει πονηριές των προαναφερθέντων απολογητών, τα λέει νομίζω όλα!

Για την ιστορία πάντως, ναι, και βέβαια είναι δυνατόν όντως να συνέβηκαν έτσι τα πράγματα όπως λένε οι χριστιανοί. Όμως είναι απλώς δυνατόν - ούτε προφανές, ούτε καν πιθανό. Κινείται απλώς στη σφαίρα του θεωρητικά δυνατού. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Διότι με το να μας λένε ότι απλούστατα στο Κατά Ματθαίον αναφέρεται το περιστατικό του απαγχονισμού, ενώ στις Πράξεις η μοιραία πτώση απ’ το δέντρο, είναι σαν να ρίχνεται κάποιος στον γκρεμό, κι ο άλλος να εστιάζει την προσοχή του στη συντριβή του αυτόχειρα στο έδαφος χωρίς καν να αναφέρει το πώς αυτός έπεσε και από πού!

Πέραν τούτου η μετοχή «πρηνής γενόμενος» είναι μια εντελώς ουδέτερη διατύπωση που όχι μόνο δεν προϋποθέτει πτώση από ψηλότερο σημείο, αλλά αφήνει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο ο Ιούδας απλώς να… σκόνταψε! Άλλωστε για βίαιες, αιφνίδιες πτώσεις από μεγάλο ύψος υπήρχε ένα άλλο ρήμα που ακόμα και σήμερα απαντά με την ίδια σημασία: το καταπίπτω. Το συναντάμε για παράδειγμα στις Όρνιθες (840) για πτώση «από της κλίμακος», στις Νεφέλες (1273) για πτώση «απ’ όνου», στην Ιλιάδα (Μ. 386) για πτώση «αφ’ υψηλού πύργου», στο δε Α, 593 για ελεύθερη πτώση από τον… ουρανό!

Εδώ φυσικά συχνά αντιτάσσεται το επιχείρημα ότι για ν’ ανοίξει έτσι η κοιλιά του Ιούδα και να χυθούν έξω τα εντόσθιά του, προφανώς από κάπου ψηλά έπεσε! Δεν παθαίνεις, λέει, τέτοια ζημιά από ένα απλό σκόνταμμα! Έτσι λοιπόν, κατά τους απολογητές, είναι σαφές ότι ο Ιούδας πρέπει να κρεμάστηκε από κάποιο δέντρο που βρισκόταν στην άκρη ενός γκρεμού και πέφτοντας να καρφώθηκε πάνω στα αιχμηρά βράχια.

Και πράγματι, ποιος μπορεί να αποδείξει πέραν πάσης αμφισβήτησης πως δεν έγιναν έτσι τα πράγματα όπως τα λένε οι φίλοι μας; - Κανείς βέβαια. Όπως φυσικά ούτε κι εκείνοι μπορούν να αποδείξουν ότι ο Ιούδας, κυνηγημένος από τις τύψεις του, δεν παραπάτησε πάνω στην αλλοφροσύνη του κι έπεσε πάνω σε κάποιο αιχμηρό γεωργικό εργαλείο που βρισκόταν ξεχασμένο εκεί; Διότι αγρός ήταν, δεν ήταν… σαλόνι! Όμως ακόμα κι αν δεν συνέβησαν έτσι τα πράγματα κι ο Ιούδας δεν καρφώθηκε πάνω σε κάποιο, ξέρω ’γω… σκουριασμένο υνί, γιατί θα πρέπει σώνει και καλά να έπεσε πάνω στα κοφτερά βράχια κάποιου γκρεμού, και μάλιστα από κάποιο δέντρο; Θα μπορούσε κάλλιστα να έπεσε πάνω σε κάποιον κοφτερό βράχο… τρέχοντας! Αν έπεσε άτσαλα, με τη φόρα που θα ’χε, άνετα μπορούσε να γίνει το κακό!

Εάν τώρα οι υποθέσεις αυτές σε κάποιους φαίνονται ασόβαρες ή υπερβολικές, αντιλέγω ότι στην πραγματικότητα είναι πολύ ρεαλιστικότερες από εκείνες των χριστιανών! Εκτός κι αν μας δοθούν κάποιες πειστικές απαντήσεις για κάποια ερωτήματα. Παραδείγματος χάρη:

α. Γιατί να κρεμαστεί ο Ιούδας από ένα δέντρο που βρισκόταν στο χείλος ενός γκρεμού, και να μη βουτήξει μια και καλή στο κενό που έχασκε μπροστά του;

β. Αν παρ’ όλα αυτά εκείνος γούσταρε την κρεμάλα κι όχι το… γκρεμοτσάκισμα, πώς στην ευχή κατάφερε να σκαρφαλώσει πάνω στο κλαδί που απλωνόταν πάνω από τον γκρεμό και να κρεμαστεί;

γ. Αν παρ’ όλα αυτά εκείνος ήταν... μάγκας και τα κατάφερε, πώς είναι δυνατόν από την κατακόρυφη θέση στην οποία βρισκόταν το σώμα του να πέρασε κατά την πτώση στην πρηνή; Δηλαδή έλεος! Λυπηθείτε μας! Ναι, το ξέρουμε, ότι το σκοινί υπό συγκεκριμένες συνθήκες είναι δυνατόν να σπάσει, αλλά το σώμα να πέσει έτσι όπως οι απολογητές λένε ότι έπεσε, έ δεν πέφτει! Ο αυχένας ή η μέση σπάνε, η κοιλιά όμως… ούτε που το παίρνει είδηση! Εκτός πια κι αν ο Ιούδας εκτός από δαιμονόπληκτος, φιλάργυρος και γλοιώδης προδότης, ήταν συν τοις άλλοις και τόσο… κεφάλας ή… κοιλαράς που όλο το βάρος έπεσε εκεί κι έτσι το σώμα πήρε την απαραίτητη κλίση που χρειαζόταν για πέσει… αυτό πρηνές κι εμείς… ξεροί! Υπάρχει βέβαια πάντα και το ενδεχόμενο να κρεμάστηκε παράλληλα με το… έδαφος, οπότε στην περίπτωση αυτή όλα θα είχαν τη λογική τους εξήγηση!

Ίσως όμως τελικά και να μη συνέβη τίποτα απ’ όλα αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, κι εμείς άδικα να προσπαθούμε εδώ να αποκαταστήσουμε τη χαμένη τιμή της βιασθείσης λογικής! Ίσως, βλέπετε, να έχουμε απλώς άλλη μία από τις περίφημες «προφητείες» της Παλαιάς Διαθήκης οι οποίες, όντας γνωστές στους συγγραφείς των Ευαγγελίων, απλώς έτυχαν της δεούσης προσοχής και έφτασαν τελικά η μια πίσω από την άλλη με θαυμαστό τρόπο στην πολυπόθητη «εκπλήρωση»! Έτσι λοιπόν ειλικρινά δεν θα με εξέπληττε καθόλου αν κάποια μέρα παρ’ ελπίδα μαθαίναμε πώς το όλο θέμα με την αφύσικη πτώση πρηνηδόν και τα χυμένα εντόσθια δεν ήταν τίποτε άλλο από την απλή προσαρμογή των ευαγγελικών «γεγονότων» στο κατά αιώνες αρχαιότερο Δ΄, 19 της Σοφίας Σολομώντος (το οποίο αναφερόμενο στους ασεβείς, έλεγε ότι ο Θεός «ρήξει αυτούς αφώνους πρηνείς») καθώς και στο Ι΄, 9 της Σοφίας Σιράχ («ότι εν ζωή έρριψα τα ενδόσθια αυτού»)! Και στις δύο εκδοχές του θανάτου του Ιούδα «οι ανάγκες του συμβολισμού υπηρετούν περισσότερο την εκπλήρωση της Γραφής παρά την εξιστόρηση των γεγονότων». (2)

Όπως και να ’χει όμως, και για να κρατήσουμε την ουσία, ένα πράγμα θέλω να μείνει απ’ όλη αυτή την ανάλυση που κάναμε: ότι κατά τους χριστιανούς είναι άπιστοι και κακόπιστοι όσοι αδυνατούν να δεχθούν πως ο Ιούδας όταν αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του, αντί να πέσει... απλά και όμορφα στον γκρεμό που υπήρχε εκεί κοντά, προτίμησε να σκαρφαλώσει πάνω σ’ ένα ψηλό δέντρο, να κάνει μερικά… ακροβατικά πάνω σε κάποιο κλαδί που απλωνόταν πάνω απ’ τον γκρεμό και με κίνδυνο της… ζωής του να επιχειρήσει να κρεμαστεί από ’κεί.! Κι όταν δε -σίγουρα κατόπιν μεγάλης προσπάθειας- τελικά τα κατάφερε, έσπασε ξαφνικά το σκοινί (κι ο διάολος το ποδάρι του) και γκρεμίστηκε. Το σώμα του ωστόσο πέφτοντας πήρε μιαν εντελώς ανεξήγητη κλίση και καρφώθηκε μπρούμυτα πάνω στα απόκρημνα βράχια με συνέπεια η κοιλιά του ν’ ανοίξει και να χυθούν όλα τα εντόσθια έξω. Όμως ο θάνατος παρ’ όλα αυτά δεν ήταν ακαριαίος! Όοχι...! Ο Ιούδας, παρότι χωρίς τα ζωτικά όργανα της κοιλιακής χώρας, ψυχορραγούσε για μερικές ώρες ακόμα ώστε να μην προλάβει να πεθάνει νωρίτερα από τον Ιησού και συγχωρεθεί!

Λοιπόν; Με το χέρι στην καρδιά, πώς σας ακούγονται όλα αυτά;





Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ

[1].. Εδώ οι πιο κατατοπισμένοι ίσως προβάλουν την ένσταση ότι στο
Β΄ Βασιλειών ΙΖ΄, 23 όπου ο Αχιτόφελ αυτοκτονεί διά απαγχονισμού, αμέσως
μετά τον αόριστο «απήγξατο» ακολουθεί η φράση «και απέθανεν». Άρα -θα
μπορούσε να συμπεράνει κανείς- το «απήγξατο» τελικά δεν είναι και τόσο
σαφές όσο παρουσιάστηκε παραπάνω. Αλλιώς προς τι η επεξήγηση «και
απέθανεν»;

Εύλογο το ερώτημα, αλλά στην πραγματικότητα δεν τίθεται καν θέμα ασάφειας.
Εδώ, βλέπετε, δεν πρόκειται περί επεξήγησης, αλλά απλώς για μια
πλεοναστική διατύπωση που πασιφανώς χρησιμοποιήθηκε ως λογοτεχνικό
μέσο. Και λέω «πασιφανώς» επειδή η καταγεγραμμένη και τεκμηριωμένη
χρήση του επίμαχου ρήματος στην αρχαιοελληνική γραμματεία, δεν μας επιτρέπει
να υποθέσουμε κάτι διαφορετικό.

(Με το σχήμα τού πλεονασμού ασχοληθήκαμε διεξοδικά στο:
http://anazitiseis-hh.blogspot.com/2007/07/14.html )

[2].. Στέλιος Ράμφος, Το μυστικό του Ιησού, σ. 477, εκδ. Αρμός


..
..