Ερώτηση: όταν οι πιστοί απευθύνονται με τις προσευχές τους στην Παναγία η οποία «ως γυναίκα και μητέρα βρίσκεται πιο κοντά στους ανθρώπους, ως άνθρωπος γνωρίζει καλά τα ανθρώπινα πάθη και λάθη και ως αγία έχει τη μοναδική δυνατότητα προσέγγισης του Θείου» (1), όταν λοιπόν απευθύνονται σ’ αυτήν, πού ακριβώς μεταβιβάζεται το αίτημα για μεσιτείες και παρακλήσεις; Στον Θεάνθρωπο Χριστό, στον Θεό Πατέρα ή στον Τριαδικό Θεό;
«Πού το πάει πάλι αυτός;», ίσως αναρωτηθούν τώρα συνοφρυωμένοι κάποιοι. Προχωρώ λοιπόν τον συλλογισμό μου: το πού ακριβώς μεταβιβάζει η Παναγία τις παρακλήσεις των πιστών, αν δεν διαλανθάνει την προσοχή μου κάποια καθοριστικής σημασίας λεπτομέρεια, είναι, αν όχι άγνωστο, τότε σίγουρα αμφιλεγόμενο. Κι όταν λέω «αμφιλεγόμενο», δεν αναφέρομαι βέβαια στο τι πιστεύουν άθεοι, αγνωστικιστές, «αιρετικοί» και λοιποί αντιφρονούντες, αλλά στις αντιλήψεις που συναντά κανείς μέσα στη ίδια την ορθόδοξη παράδοση! Σύμφωνα λοιπόν με μιαν ισχυρά παγιωμένη αντίληψη, τα αιτήματα των πιστών που στις δύσκολες στιγμές τής ζωής τους προστρέχουν στην Παναγία, δεν μεταβιβάζονται στον Θεό Πατέρα, αλλά στον Θεάνθρωπο Χριστό που όπως άλλωστε λένε και οι Γραφές, είναι ο μοναδικός απόλυτος μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων (2). Η μεσιτεία τής Παναγίας θεωρείται δηλαδή ότι όπως και στην περίπτωση των Αγίων, έχει σχετική (;!) και όχι απόλυτη αξία, και συνεπώς παρά τους ισχυρισμούς διαφόρων προτεσταντικών αιρέσεων, «δεν αντικαθιστά και δεν εξασθενεί το έργον του Ιησού Χριστού» (3). Η Ο.Ο.Δ.Ε. μάλιστα διευκρινίζει ότι σε αντίθεση με την απόλυτη σωτηρία που μας εξασφαλίζει ο Χριστός «με την ένταξή μας στην Εκκλησία Του και στη Δευτέρα Παρουσία», η μεσιτεία τής Παναγίας «μας σώζει […] από κινδύνους στην επίγεια ζωή μας». Για να προσθέσει μερικές παραγράφους πιο κάτω ότι η Θεοτόκος «διαρκώς πρεσβεύει για εμάς στον Ουρανό, ώστε ο Υιός της να μας λυτρώσει, να μας σώσει» και «να μας δίνει […] άφεση αμαρτιών στη Δευτέρα Παρουσία Του»! Άρα λοιπόν -για να ξέρουμε τι μας γίνεται- τελικά δεν ισχύει το πρώτο, ότι δηλαδή η μεσιτεία τής Παναγίας μάς σώζει (μόνο) «από κινδύνους στην επίγεια ζωή μας» και όχι απόλυτα με την άφεση αμαρτιών στη Δευτέρα Παρουσία. Η μεσιτεία τής Παναγίας μπορεί λοιπόν να μάς σώσει από τα πάντα. Κρατάμε λοιπόν αυτό και προχωράμε.
Ενώ λοιπόν τα αιτήματα των πιστών που προστρέχουν στην Παναγία, σύμφωνα με την ερμηνεία που προαναφέρθηκε, μεταβιβάζονται στον Θεάνθρωπο Χριστό, κάποιοι άλλοι λένε ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή η μεταστάσα Θεομήτωρ διαβιβάζει τις παρακλήσεις, όχι στον Θεάνθρωπο Χριστό, αλλά απ’ ευθείας στον Θεό (Πατέρα) (4), κατ’ άλλους δε στην Τριαδική θεότητα! Θα μού πείτε, ε και λοιπόν; Τι Υιός, τι Θεός, τι Αγία Τριάδα! Δεν ανήκουν αμφότεροι σ’ αυτήν; Και δεν είναι μαζί με το Άγιο Πνεύμα όμοιοι, αδιαίρετοι και ομοούσιοι; «Ναι, ασφαλώς!», θ’ απαντήσω λοιπόν κι εγώ. Θα πρέπει όμως επίσης να ρωτήσω για ποιον λόγο τότε στην πρώτη θεωρία αντιδιαστάλθηκε με ιδιαίτερη έμφαση ο Χριστός από τον Θεό; Η διατύπωση ήταν απόλυτα σαφής και δεν επιδέχεται παρερμηνεία:
«Προσκυνούμε τιμητικά την Παναγία και ζητάμε τις μεσιτείες και τις παρακλήσεις προς τον Θεάνθρωπο Χριστό, (και όχι προς τον Θεό Πατέρα)».
..
..
Μήπως λοιπόν ο διαχωρισμός αυτός έγινε επειδή στην περίπτωση αυτή εννοείται η ανθρώπινη φύση τού Υιού; Αν όμως όντως αυτός είν’ ο λόγος, δεν θα σήμαινε αυτό ότι έτσι απομονώνεται στην ουσία η θεϊκή του φύση από την ανθρώπινη, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι αμφότερες θεωρούνται άρρηκτα ενωμένες και αδιαίρετες; Ή για να μην ανοίξουμε τώρα άλλα θέματα: όταν μία παράκληση πρόκειται να μεταβιβαστεί από την Παναγία στον Θεάνθρωπο Χριστό, αυτός γνωρίζει ή δε γνωρίζει ήδη εκ των προτέρων ότι θα συμβεί αυτό; Κι εν πάση περιπτώσει, για να μη μακρηγορούμε, το να λένε κάποιοι ότι η Θεοτόκος μεσιτεύει προς τον φιλάνθρωπο Θεό και κάποιοι άλλοι πως αυτό συμβαίνει προς τον Τριαδικό Θεό, ασφαλώς είναι ένα και το αυτό, αφού ό,τι φτάνει στον Θεό, φτάνει και στην Αγία Τριάδα, κι ό,τι φτάνει στην Αγία Τριάδα, ασφαλώς φτάνει και στον Θεό. Το να σου λέει όμως ο άλλος -και μάλιστα με έμφαση- ότι κάτι φτάνει στον Θεάνθρωπο Υιό και όχι στον Θεό Πατέρα, ε όπως και να το κάνουμε ακούγεται… κάπως! Όπως και να ’χει όμως, δε νομίζω ότι τελικά θα διαφωνούσε κανείς αν πάρουμε ως δεδομένο ότι και η τελευταία παράκληση που μεταβιβάζεται από την Παναγία, είναι ήδη γνωστή και στον Πατέρα, και στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα εκ των προτέρων και αχρόνως!Κι αυτό βέβαια μας οδηγεί αναπόφευκτα σε μια σειρά ερωτημάτων. Για παράδειγμα:
Ποιο ακριβώς είναι το περιεχόμενο τής πεποίθησης ότι η Παναγία βρίσκεται πιο κοντά στους ανθρώπους, επειδή καταλαβαίνει τα πάθη και τις αδυναμίες τους; Είναι δυνατόν να υπάρχει κάποια υλική ή άυλη οντότητα που να καταλαβαίνει το οτιδήποτε -έστω και σε απειροελάχιστο βαθμό- καλύτερα από τον ίδιο τον... Δημιουργό; Ξεχάστέ το λοιπόν αυτό, αγαπητοί χριστιανοί που διαβάζετε τις γραμμές αυτές, γιατί απλά δεν στέκει. Οποιοσδήποτε ισχυρίζεται κάτι τέτοιο, περιορίζει, χωρίς να το καταλαβαίνει, τον παντογνώστη, άτρεπτο και αναλλοίωτο Θεό κι απλώς αυταπατάται. Κατανοητό μεν και απόλυτα ανθρώπινο, αλλά -σύμφωνα πάντα με τις ιδιότητες που οι ίδιοι οι χριστιανοί προσδίδουν στον Δημιουργό- άτοπο και αντιφατικό.
Πέραν τούτου, από τη στιγμή που όπως επισήμανα και πιο πάνω, οτιδήποτε συνέβη ποτέ στο παρελθόν, συμβαίνει στο παρόν και πρόκειται να συμβεί στο μέλλον, είναι ήδη προαιωνίως γνωστό στον Τριαδικό Θεό, πώς ακριβώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον ισχυρισμό ότι «έχοντας τέτοια δύναμη ή Θεοτόκος, […] επηρεάζει τίς βουλές τού Υίού της» και κατ’ επέκταση τού Θεού; Πώς είναι ποτέ δυνατόν να ισχυρίζεται κανείς στα σοβαρά ότι η προγιγνώσκουσα, άτρεπτη, αναλλοίωτη και απαθής Τριαδική Θεότητα μπορεί να… επηρεάζεται και ν’ αλλάζει γνώμη για το οτιδήποτε; Το εξήγησα πολλές φορές στο παρελθόν και δεν θα κουραστώ να το λέω: όσο ψυχρό και κυνικό κι αν ακούγεται, όσο ακραίο και αιρετικό, το βαρύ τίμημα τού δόγματος τής εκ των προτέρων γνώσης και απόλυτης ατρεψίας τού Θεού είναι ένας Θεός που -αλίμονο!- δεν έχει συναισθήματα!! Σκεφτήτε το λιγάκι και θα δείτε ότι τελικά δεν είναι τόσο τρελό όσο ακούγεται! Έχει φερ’ ειπείν ο πιστός Χ ένα σοβαρό πρόβλημα και απευθύνεται με προσευχές, όχι στον Υιό, όχι στον Πατέρα, αλλά στην Παναγία. Το πρόβλημα τώρα αυτό σύμφωνα με το δόγμα τής θεϊκής παντογνωσίας, είναι ήδη γνωστό εδώ και μερικές…άχρονες αιωνιότητες τόσο στον Θεό όσο και στον Χριστό. Έρχεται λοιπόν ο πιστός αυτός και παρακαλεί τη μεσίτρια Παναγία να τον βοηθήσει. Η δε Παναγία επειδή, λέει, ως άνθρωπος καταλαβαίνει τα πάθη μας (ενώ ο Θεός προφανώς δεν τα... πολυκαταλαβαίνει!) και ως μητέρα τού Χριστού έχει παρρησία ενώπιον τού Θεού (δηλαδή μπορεί να πει και καμιά κουβέντα παραπάνω), μεταφέρει το ΗΔΗ ΓΝΩΣΤΟ αίτημα τού πιστού στον Υιό ή στον Πατέρα ή τέλος πάντων σε όλους μαζί (ξεχωριστά κι όμως ενωμένα, ενωμένα κι όμως ξεχωριστά), μεταφέρει λοιπόν το αίτημα αυτό και προσπαθεί με τις μεσιτείες της να… επηρεάσει τον Τριαδικό Θεό, για τον οποίο, δε μπορεί, κάπου θα πρέπει να ’χει πάρει τ’ αυτί της ότι είναι… άτρεπτος και παντογνώστης και συνεπώς τόσο τα προβλήματα των πιστών όσο και τις δικές της παρακλήσεις, τα βλέπει διαρκώς και αδιαλείπτως… ντεζαβού!
Και ρωτώ λοιπόν: το αν ο πιστός θα βοηθηθεί ή όχι, είναι ή δεν είναι προαιωνίως γνωστό σ’ εκείνους τους οποίους η Παναγία με τις συνεχείς παρακλήσεις της προσπαθεί να επηρεάσει και να εξευμενίσει; «Ασφαλώς και είναι!», θα μου απαντήσετε. Ε τότε λοιπόν γιατί την αφήνουν και μιλάει άσκοπα δύο χιλιάδες χρόνια τώρα; Τον πιστό που μέσα από τις δοκιμασίες και την προσευχή, παιδεύεται και ενισχύεται, καλά κάνουν και τον αφήνουν να μιλάει, αφού σ’ όποιον κι αν απευθύνεται και άσχετα με το αν για την Αγία Τριάδα το τελικό αποτέλεσμα είναι εκ των προτέρων γνωστό, το κέρδος είναι η παίδευση του. Την Παναγία όμως με ποιο σκεπτικό την αφήνουν να μεσιτεύει; Ποιος είναι ο απώτερος στόχος; Ποιο το νόημα; Γραφειοκρατικής φύσεως σίγουρα δεν μπορεί να είναι. Ούτε βέβαια «βολέματος» με μια καλή θεσούλα στο ουράνιο βασίλειο. Τιμής, θα μου πείτε. Τιμής προς τη μητέρα τού Θεανθρώπου. Κι εγώ λοιπόν θα απαντήσω ότι τότε το θέμα αλλάζει! Ας μας πούνε λοιπόν ότι στις δέκα προσευχές, οι τρεις ή οι πέντε, ξέρω ’γώ, θα πρέπει τιμής ένεκεν να περνάνε πρώτα από την αειμεσιτεύουσα Παναγία. Όχι όμως να μας λένε ότι αυτό πρέπει να συμβαίνει επειδή η Θεομήτωρ διαθέτει κάποιες ξεχωριστές ιδιότητες (κατανόηση, παρρησία κ.λπ.) που ανεβάζουν τις πιθανότητες να εισακουστούν τα εκάστοτε αιτήματα των απελπισμένων πιστών! Αυτό είναι παράλογο! Ο Τριαδικός Θεός -αν όντως είναι αναλλοίωτος και παντογνώστης- δεν είναι δυνατόν να επηρεάζεται ούτε ν’ αναθεωρεί ούτε να εξευμενίζεται ούτε να οργίζεται ούτε ν’ απογοητεύεται - ούτε κυριολεκτικά ούτε μεταφορικά, ούτε ανθρωποπαθώς ούτε με οποιονδήπτε άλλον τρόπο! Και δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό, για τον απλούστατο λόγο ότι όλα αυτά τα συναισθήματα θα αλλοίωναν άμεσα την ατρεψία του, αφού θα τον έκαναν να νιώθει κάτι που «πριν» δεν ένιωθε! Θ’ αλλοίωναν όμως και την παντογνωσία του αφού οι αιτίες των συναισθημάτων αυτών θα έπρεπε να Του ήταν ανέκαθεν γνωστές, πριν ακόμα αρχίσει ο ίδιος ο χρόνος, και σίγουρα απόλυτα υποταγμένες στη θεϊκή του απάθεια και παντοδυναμία! Ένα κι ένα κάνουν δύο: είτε ο Θεός είναι άτρεπτος και παντογνώστης και δεν επηρεάζεται από καμία ενέργεια ή παράλειψη τής Παναγίας, είτε επηρεάζεται αλλά… δεν είναι άτρεπτος και πιθανότατα ούτε και παντογνώστης! (5)
Συμπέρασμα: αν ζητήσατε ποτέ κάτι από την Παναγία κι αυτό εισακούστηκε, κρατήστε την ουσία, ότι δηλαδή εσείς τελικά βοηθηθήκατε και το πρόβλημά σας λύθηκε. Το ποιος όμως ακριβώς σάς βοήθησε και για ποιους λόγους, αφήστε το καλύτερα, γιατί... μάλλον θα μείνετε με την απορία!
..
Ποιο ακριβώς είναι το περιεχόμενο τής πεποίθησης ότι η Παναγία βρίσκεται πιο κοντά στους ανθρώπους, επειδή καταλαβαίνει τα πάθη και τις αδυναμίες τους; Είναι δυνατόν να υπάρχει κάποια υλική ή άυλη οντότητα που να καταλαβαίνει το οτιδήποτε -έστω και σε απειροελάχιστο βαθμό- καλύτερα από τον ίδιο τον... Δημιουργό; Ξεχάστέ το λοιπόν αυτό, αγαπητοί χριστιανοί που διαβάζετε τις γραμμές αυτές, γιατί απλά δεν στέκει. Οποιοσδήποτε ισχυρίζεται κάτι τέτοιο, περιορίζει, χωρίς να το καταλαβαίνει, τον παντογνώστη, άτρεπτο και αναλλοίωτο Θεό κι απλώς αυταπατάται. Κατανοητό μεν και απόλυτα ανθρώπινο, αλλά -σύμφωνα πάντα με τις ιδιότητες που οι ίδιοι οι χριστιανοί προσδίδουν στον Δημιουργό- άτοπο και αντιφατικό.
Πέραν τούτου, από τη στιγμή που όπως επισήμανα και πιο πάνω, οτιδήποτε συνέβη ποτέ στο παρελθόν, συμβαίνει στο παρόν και πρόκειται να συμβεί στο μέλλον, είναι ήδη προαιωνίως γνωστό στον Τριαδικό Θεό, πώς ακριβώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον ισχυρισμό ότι «έχοντας τέτοια δύναμη ή Θεοτόκος, […] επηρεάζει τίς βουλές τού Υίού της» και κατ’ επέκταση τού Θεού; Πώς είναι ποτέ δυνατόν να ισχυρίζεται κανείς στα σοβαρά ότι η προγιγνώσκουσα, άτρεπτη, αναλλοίωτη και απαθής Τριαδική Θεότητα μπορεί να… επηρεάζεται και ν’ αλλάζει γνώμη για το οτιδήποτε; Το εξήγησα πολλές φορές στο παρελθόν και δεν θα κουραστώ να το λέω: όσο ψυχρό και κυνικό κι αν ακούγεται, όσο ακραίο και αιρετικό, το βαρύ τίμημα τού δόγματος τής εκ των προτέρων γνώσης και απόλυτης ατρεψίας τού Θεού είναι ένας Θεός που -αλίμονο!- δεν έχει συναισθήματα!! Σκεφτήτε το λιγάκι και θα δείτε ότι τελικά δεν είναι τόσο τρελό όσο ακούγεται! Έχει φερ’ ειπείν ο πιστός Χ ένα σοβαρό πρόβλημα και απευθύνεται με προσευχές, όχι στον Υιό, όχι στον Πατέρα, αλλά στην Παναγία. Το πρόβλημα τώρα αυτό σύμφωνα με το δόγμα τής θεϊκής παντογνωσίας, είναι ήδη γνωστό εδώ και μερικές…άχρονες αιωνιότητες τόσο στον Θεό όσο και στον Χριστό. Έρχεται λοιπόν ο πιστός αυτός και παρακαλεί τη μεσίτρια Παναγία να τον βοηθήσει. Η δε Παναγία επειδή, λέει, ως άνθρωπος καταλαβαίνει τα πάθη μας (ενώ ο Θεός προφανώς δεν τα... πολυκαταλαβαίνει!) και ως μητέρα τού Χριστού έχει παρρησία ενώπιον τού Θεού (δηλαδή μπορεί να πει και καμιά κουβέντα παραπάνω), μεταφέρει το ΗΔΗ ΓΝΩΣΤΟ αίτημα τού πιστού στον Υιό ή στον Πατέρα ή τέλος πάντων σε όλους μαζί (ξεχωριστά κι όμως ενωμένα, ενωμένα κι όμως ξεχωριστά), μεταφέρει λοιπόν το αίτημα αυτό και προσπαθεί με τις μεσιτείες της να… επηρεάσει τον Τριαδικό Θεό, για τον οποίο, δε μπορεί, κάπου θα πρέπει να ’χει πάρει τ’ αυτί της ότι είναι… άτρεπτος και παντογνώστης και συνεπώς τόσο τα προβλήματα των πιστών όσο και τις δικές της παρακλήσεις, τα βλέπει διαρκώς και αδιαλείπτως… ντεζαβού!
Και ρωτώ λοιπόν: το αν ο πιστός θα βοηθηθεί ή όχι, είναι ή δεν είναι προαιωνίως γνωστό σ’ εκείνους τους οποίους η Παναγία με τις συνεχείς παρακλήσεις της προσπαθεί να επηρεάσει και να εξευμενίσει; «Ασφαλώς και είναι!», θα μου απαντήσετε. Ε τότε λοιπόν γιατί την αφήνουν και μιλάει άσκοπα δύο χιλιάδες χρόνια τώρα; Τον πιστό που μέσα από τις δοκιμασίες και την προσευχή, παιδεύεται και ενισχύεται, καλά κάνουν και τον αφήνουν να μιλάει, αφού σ’ όποιον κι αν απευθύνεται και άσχετα με το αν για την Αγία Τριάδα το τελικό αποτέλεσμα είναι εκ των προτέρων γνωστό, το κέρδος είναι η παίδευση του. Την Παναγία όμως με ποιο σκεπτικό την αφήνουν να μεσιτεύει; Ποιος είναι ο απώτερος στόχος; Ποιο το νόημα; Γραφειοκρατικής φύσεως σίγουρα δεν μπορεί να είναι. Ούτε βέβαια «βολέματος» με μια καλή θεσούλα στο ουράνιο βασίλειο. Τιμής, θα μου πείτε. Τιμής προς τη μητέρα τού Θεανθρώπου. Κι εγώ λοιπόν θα απαντήσω ότι τότε το θέμα αλλάζει! Ας μας πούνε λοιπόν ότι στις δέκα προσευχές, οι τρεις ή οι πέντε, ξέρω ’γώ, θα πρέπει τιμής ένεκεν να περνάνε πρώτα από την αειμεσιτεύουσα Παναγία. Όχι όμως να μας λένε ότι αυτό πρέπει να συμβαίνει επειδή η Θεομήτωρ διαθέτει κάποιες ξεχωριστές ιδιότητες (κατανόηση, παρρησία κ.λπ.) που ανεβάζουν τις πιθανότητες να εισακουστούν τα εκάστοτε αιτήματα των απελπισμένων πιστών! Αυτό είναι παράλογο! Ο Τριαδικός Θεός -αν όντως είναι αναλλοίωτος και παντογνώστης- δεν είναι δυνατόν να επηρεάζεται ούτε ν’ αναθεωρεί ούτε να εξευμενίζεται ούτε να οργίζεται ούτε ν’ απογοητεύεται - ούτε κυριολεκτικά ούτε μεταφορικά, ούτε ανθρωποπαθώς ούτε με οποιονδήπτε άλλον τρόπο! Και δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό, για τον απλούστατο λόγο ότι όλα αυτά τα συναισθήματα θα αλλοίωναν άμεσα την ατρεψία του, αφού θα τον έκαναν να νιώθει κάτι που «πριν» δεν ένιωθε! Θ’ αλλοίωναν όμως και την παντογνωσία του αφού οι αιτίες των συναισθημάτων αυτών θα έπρεπε να Του ήταν ανέκαθεν γνωστές, πριν ακόμα αρχίσει ο ίδιος ο χρόνος, και σίγουρα απόλυτα υποταγμένες στη θεϊκή του απάθεια και παντοδυναμία! Ένα κι ένα κάνουν δύο: είτε ο Θεός είναι άτρεπτος και παντογνώστης και δεν επηρεάζεται από καμία ενέργεια ή παράλειψη τής Παναγίας, είτε επηρεάζεται αλλά… δεν είναι άτρεπτος και πιθανότατα ούτε και παντογνώστης! (5)
Συμπέρασμα: αν ζητήσατε ποτέ κάτι από την Παναγία κι αυτό εισακούστηκε, κρατήστε την ουσία, ότι δηλαδή εσείς τελικά βοηθηθήκατε και το πρόβλημά σας λύθηκε. Το ποιος όμως ακριβώς σάς βοήθησε και για ποιους λόγους, αφήστε το καλύτερα, γιατί... μάλλον θα μείνετε με την απορία!
..
..
Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ
Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ
[2] Α΄ Προς Τιμόθεον, Β΄ 5 («εις γαρ Θεός, εις και μεσίτης Θεού και ανθρώπων,
άνθρωπος Χριστός Ιησούς»)
[4] Ενδεικτικά αποσπάσματα από ύμνους:...
«Καί σέ μεσίτριαν έχω, πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν, μή μου ελέγξη τάς
«Καί σέ μεσίτριαν έχω, πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν, μή μου ελέγξη τάς
πράξεις […]»..
«Χαίρε Κεχαριτωμένη, μεσιτεύουσα Θεώ και ανθρώποις […]»
«Χαίρε Κεχαριτωμένη, μεσιτεύουσα Θεώ και ανθρώποις […]»
[5] Άλλον συνδυασμό εγώ προσωπικά δεν βλέπω, αλλά θα χαιρόμουν για
οποιαδήποτε σαφώς διατυπωμένη, διαφορετική άποψη που συμβιβάζει
εκείνα που εγώ χαρακτήρισα ασυμβίβαστα.
...
.gif)
12 σχόλια:
Έλα ρε Κώστα, 3000 χρόνια πολυθεϊσμού δεν εξαφανίζονται εν μία νυκτί. Αυτή την περίοδο μεταφράζω στα ελληνικά το θεολογικό έργο του Thomas Paine (ένας από τους Ντεϊστές πατέρες της Αμερικανικής Επανάστασης και σκοπεύω να το διανείμω δωρεάν σε PDF αφού τελειώσω), οπότε το κρίνω σκόπιμο να σου μεταφέρω ένα σχετικό απόσπασμα από το λαομίσητο βιβλίο του "Η Εποχή της Λογικής" (The Age of Reason)
"Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πώς η κοσμοθεωρία που καλείται Χριστιανική Εκκλησία ξεπήδησε από την “ουρά” της ειδωλολατρικής μυθολογίας. Μια απευθείας ενσωμάτωση από την πρώτη κιόλας στιγμή έδωσε στον θεωρούμενο ιδρυτή της ουράνια καταγωγή. Η τριάδα θεών που ακολούθησε ήταν μια μείωση του πλήθους των είκοσι ή τριάντα χιλιάδων που προϋπήρχαν. Το άγαλμα της Παναγίας διαδέχθηκε το άγαλμα της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Η θεοποίηση ηρώων άλλαξε σε ανακήρυξη αγίων. Οι Μυθοπλάστες είχαν θεούς για τα πάντα· οι Χριστιανοί Μυθοπλάστες είχαν αγίους για τα πάντα. Η εκκλησία με τον ένα Θεό έγινε τόσο συνωστισμένη, όσο και το Πάνθεο· και το μέρος [γέννησης] και των δύο ήταν η Ρώμη. Η Χριστιανική θρησκεία δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ειδωλολατρεία των αρχαίων μυθοπλαστών, προσαρμοσμένη για τη δύναμη και το κέρδος· και είναι χρέος της λογικής και της φιλοσοφίας να καταργήσει αυτή την αμφίβια απάτη."
Τάδε εγράφησαν το 1794 και ο άνθρωπος την πλήρωσε την ειλικρίνιά του (μαζί με εκείνους που εξέδωσαν τα βιβλία του). Εμείς σήμερα τι κάνουμε;
Φίλε EvanT,
καταρχάς να σου ευχηθώ καλό κουράγιο και καλή έμπνευση στο τόσο δύσκολο,
μα και συνάμα τόσο γοητευτικό έργο που ξεκίνησες με τη μετάφραση τού βιβλίου.
Αναφορικά τώρα με την ουσία, τι να πει κανείς; Εγώ πλέον -επειδή έχω απηυδήσει-
προσεγγίζω το θέμα διαφορετικά. Δε λεώ δηλαδή ότι η Παναγία φερ’ ειπείν, αντιστοιχεί
στην τάδε ή στη δείνα θηλυκή θεότητα τής προχριστιανικής εποχής, γιατί ο άλλος
είτε θα μου πει πως, όχι, δεν αντιστοιχεί, είτε θα επικαλεστεί την ανεπανάληπτη «θεωρία»
τής διαβολικής μίμησης, ή την άλλη περί σπερματικού Λόγου ή απλώς ότι το ορθόδοξο
δόγμα ΔΕΝ θεωρεί την Παναγία θεότητα. Άλλαξε δηλαδή τα ρούχα του ο Μανωλιός
και τα ’βαλε αλλιώς… Γι’ αυτό λοιπόν, κι εγώ τι κάνω; Δέχομαι χάριν συζήτησης τις
βασικές θέσεις τού συνομιλητή μου και ξεκινώντας απ’ αυτές, προχωρώ για να δούμε
πού διάολο θα μας βγάλει! Μετέστη η Παναγία; Μετέστη. Δε λατρεύεται από τους
ορθοδόξους ως θεότητα; Δε λατρεύεται. Μεσιτεύει στον Τριαδικό Θεό υπέρ των
ανθρώπων; Μεσιτεύει. Τον επηρεάζει με την παρρησία της; Τον επηρεάζει. Πετάει
ο γάιδαρος; Πετάει! Ε κι αφού λοιπόν δεχθώ όλα αυτά που λέει ο απέναντί μου
και τα βάλω το ένα δίπλα στ’ άλλο για να δούμε την τελική εικόνα, αρχίζει το… γλέντι!
Διότι εννιά στις δέκα περιπτώσεις κάποια λεπτομέρεια υπάρχει που δεν εκτιμήθηκε
σωστά με αναπόφευκτο αποτέλεσμα την… εισροή υδάτων!
Μέχρι τώρα ήξερα ότι η Παναγία μεταβιβάζει τις ηκεσίες των πιστών στον Υιό, την όψη της Τριαδικής Θεότητας δηλαδή που ενσαρκώθηκε στον ιστορικό χρόνο. Ισχυρίζεσαι ότι άλλες εκκλησιαστικές πηγές αναφέρουν ότι προορισμός των μεσιτειών της είναι η Τριαδική Θεότητα ή ο Θεός Πατέρας, όμως κάτι τέτοιο δε μου γίνεται προφανές από τα αποσπάσματα που παραθέτεις, ούτε από τους ύμνους ούτε από το ολιγόλογο κείμενο της Ι.Μ. Καλαβρύτων & Αιγιαλείας. Ο Ιησούς Χριστός συχνά ονομάζεται "Θεός", τόσο στην εκκλησιαστική πρακτική όσο και στη λαϊκή.
Όσο για τη βλάσφημη φράση, ότι η Παναγία επηρεάζει τις βουλές του Υιού, μου φαίνεται πως κάποιος ιερέας έγραψε απλώς μία κουβέντα παραπάνω μέσα στον οίστρο του. Συναντάται πουθενά αλλού αυτή η διατύπωση;
Το ερώτημα που διατυπώνεις στο τέλος είναι πάνω από τις δυνάμεις μου. Θυμίζει πάντως το Καλβινιστικό δόγμα του προκαθορισμού (πώς αποδίδεται στα ελληνικά το predestination;)
Είχα κάνει μερικές σκέψεις παλιότερα πάνω στο θέμα: Στα αυτοκρατορικά χρόνια της βυζαντινής εποχής, η "μεσιτεία" ήταν ο κατ' εξοχήν τρόπος επηρεασμού υποθέσεων. Δεν υπήρχε η σύγχρονη αντίληψη του νόμου ούτε οι θεσμοί ήταν ισχυροί. Αν ήθελε κάποιος να επιτύχει κάτι, έπρεπε να είχε μπάρμπα στην Κορώνη (όχι ότι σήμερα έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα). Όταν ο κόσμος τότε άκουγε στην εκκλησία: "Μητέρα του Θεού, πρέσβευε υπέρ ημών", αναγνώριζε μία οικεία πράξη.
Ειλικρινά πιστεύω ότι η θεολογία εδώ έχει ακολουθήσει την πολιτική και κοινωνική πρακτική.
Νομίζω πως πρέπει να πας.....διακοπές!
Μπραβο σου πάλι που ασχολείσαι με όλα αυτα και παραμένεις ψύχραιμος.
Νομίζ πως η τελευταία άποψη του elias στέκει. Το φαινόμενο του μπάρμπα στην Κορώνη υπήρχε στο Βυζάντιο, ήταν σίγουρα θεσμοθετημένο στην τουρκοκρατία και μας έμεινε και μας ως λάδωμα :)
Παιδιά, τα λέμε το βραδάκι όταν θα γυρίσω με το καλό από τη δουλειά. Το λινκ
πάντως για τον Τριαδικό Θεό ήταν τελικά λάθος, οπότε είχε δίκιο ο… άμοιρος
ο Ηλίας που απορούσε για τα συμπεράσματά μου και πολεμούσε να βγάλει
άκρη! Θα επανορθώσω το βράδυ!
Αγαπητέ φίλε Ηλία,
σ’ ευχαριστώ πολύ για τις -όπως πάντα- εύστοχες παρατηρήσεις σου. Σχετικά με το λινκ
για τον Τριαδικό Θεό, τα είπαμε: απολύτως φυσικό κι αναμενόμενο που δεν έφτασες στο
ίδιο συμπέρασμα μ’ εμένα, αφού κατά τη δημιουργία του επίμαχου συνδέσμου ανέλαβε
δράση ο… δαίμων τού Διαδυκτίου «φυτεύοντας» μέσα άλλο κείμενο από την ίδια σελίδα!
Το σωστό λινκ λοιπόν είναι αυτό.
Το επίμαχο κείμενο μάλιστα, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς με μια γρήγορη
αναζήτηση στο γκουγκλ, το βρίσκει κανείς δημοσιευμένο σε πλήθος χριστιανικών σελίδων
όπως π.χ. εδώ ή εδώ
.
Αναφορικά τώρα με την ετέρα θέση ότι οι παρακλήσεις των πιστών μεταβιβάζονται
στον Θεό Πατέρα, πέραν τού γεγονότος ότι όπως επισήμανα και στην αρχική ανάρτηση,
είτε εννοείται εδώ η Τριαδική Θεότητα είτε ο Θεός Πατέρας, στην ουσία δεν υπάρχει
καμία διαφορά, το «Πατέρας» αν πρόσεξες, το έβαλα σε παρένθεση. Μ’ αυτόν τον τρόπο
ήθελα να υποδηλώσω ότι ακριβώς λόγω τής πρακτικής που ανέφερες ο Χριστός να
ονομάζεται «Θεός», δεν ήταν μεν πέραν πάσης αμφισβήτησης βέβαιο ότι εδώ εννοούνταν
το 1ο πρόσωπο τής Αγίας Τριάδας, και όχι το 2ο, αλλά πάντως ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΠΙΘΑΝΟ. Και
λέω «εξαιρετικά πιθανό» επειδή η φράση «φιλάνθρωπος Θεός» είναι, νομίζω, άρρηκτα
συνδεδεμένη και -αν θες- «ιδιωματικά κατειλημμένη» από τον Δημιουργό Πατέρα, άντε
από τον Τριαδικό Θεό, όχι όμως από τον Υιό αποκλειστικά - όσο φιλάνθρωπος κι αν
θεωρείται κι εκείνος.
Όπως και να ’χει -το ξανατονίζω με ιδιαίτερη έμφαση!-, ακόμα κι αν αγνοήσουμε τη
ρητά και ξεκάθαρα διατυπωμένη θέση ότι η Παναγία μεσιτεύει προς τον Τριαδικό Θεό
(εγώ προσωπικά δεν είμαι διατεθειμένος να την αγνοήσω, εκτός κι αν βγεί κάποιος
και πει υπεύθυνα ότι όλοι αυτοί που αναδημοσίευσαν το επίμαχο κείμενο δεν ξέρουν
τι λένε!), ακόμα λοιπόν κι αν αγνοήσουμε τη θέση αυτή, δεν βλέπω τι αλλάζει στην
ουσία τού πράγματος. Είναι ποτέ δυνατόν κάτι που φτάνει στον Υιό, να μην είναι ήδη
προαιωνίως γνωστό και στούς άλλους δύο; Τι θα πει δηλαδή «η Θεοτόκος είναι η
μεσίτρια προς τον Υιό» κι «ο Χριστός είναι μεσίτης προς τον Πατέρα»; Υπονοείται
μήπως εδώ ότι το 2ο πρόσωπο τής Τραδικής Θεότητας πληροφορείται κάτι που πριν
δεν… ήξερε; Λέει δηλαδή η Παναγία στον μη προγιγνώσκοντα άνθρωπο Υιό κάτι, για
να το μεταφέρει αυτός στην… άλλη πλευρά τού εαυτού του, τον προγιγνώσκοντα Θεό
Υιό, κι αυτός με τη σειρά του στον επίσης προγιγνώσκοντα Θεό Πατέρα; Δεν είναι
too much αυτό;
Αναφορικά τώρα με τη φράση που χαρακτήρισες βλάσφημη, χαίρομαι που συμφωνούμε.
Δεν ξέρω ποιος ήταν που την έγραψε, στο συγκεκριμένο σάιτ πάντως αναφέρεται
αυτολεξεί ότι «η σελίδα εμφανίζεται στο διαδίκτυο με τις ευλογίες των πατέρων της Ιεράς Μονής Παρακλήτου». Πέραν τούτου, ΚΑΙ αυτό το κείμενο έχει αναδημοσιευτεί σε διάφορες
χριστιανικές σελίδες (1), οπότε στην πραγματικότητα το θέμα είναι πάρα πολύ απλό: να
προσέχουν τι λένε! Ο απλός πιστός που δεν τα πολυψάχνει, ούτε που θα πάρει χαμπάρι
το πόσο βλάσφημη και αντιφατική είναι η θεωρία αυτή, οι άλλοι όμως…
Σχετικά τώρα με τα προβλήματα που δημιουργεί το δόγμα τής εκ των προτέρων γνώσης,
όσο πολύπλοκο κι αν φαίνεται το ζήτημα, στην ουσία είναι, νομίζω, απλό: η θεώρηση
τού Θεού ως προγιγνώσκοντος δεν έχει παρενέργειες μόνο όταν αυτό που τελικά
επισυμβαίνει και το οποίο γνώριζε αχρόνως ο Θεός, ήταν και μέσα στις επιθυμίες του
ή όταν απώτερος σκοπός είναι η παίδευση των ανθρώπων. Τότε λοιπόν, το να ξέρει
ο Θεός από πριν, τι πρόκειται να συμβεί, δε δημιουργεί προβλήματα. Στην περίπτωση
όμως τής Παναγίας δεν είναι το ίδιο ۬ ۬ διότι αφού οι μεσιτείες που πρόκειται να κάνει,
στην Αγία Τριάδα είναι πάντοτε εκ των προτέρων γνωστές, δύο τινά υπάρχουν: ή
το τελικό αποτέλεσμα ήταν μέσα στις επιθυμίες τού Θεού (ο οποίος συνεπώς δεν
επηρρεάστηκε από τη μεσολάβηση) ή και η Παναγία (που ΔΕΝ γνωρίζει εκ των
προτέρων)… υποβάλλεται σε μια συνεχή παίδευση και δοκιμασία!! Αλλιώς γιατί
να γνωστοποιεί πράγματα… γνωστά και να προσπαθεί να μεταβάλει αυτά που εξ
ορισμού δεν μεταβάλλονται, τις βουλές δηλαδή τού ίδιου τού Θεού;
Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ
(1) Παρόμοια διαβάζουμε και στην Ο.Ο.Δ.Ε. (τα κεφαλαία δικά μου):
«Σε ποιον άλλον άγιο άνθρωπο μπορούμε να στραφούμε εκτός από αυτήν, ΠΟΥ ΝΑ
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΝ ΘΕΟ ΝΑ να ξεχάσει τις αμαρτίες μας; Μόνο αυτή έχει τέτοιο
θάρρος και ΕΠΙΡΡΟΗ προς τον βασιλιά του σύμπαντος»
Φίλε Zaphod,
εννοείς έπρεπε να ΕΙΧΑ ΠΑΕΙ διακοπές! Τώρα, πάει πια, χάσαμε το τρένο! Όσο για
το άλλο που είπες ότι και καλά παραμένω ψύχραιμος, είσαι σίγουρος γι’ αυτό που
λες; Διάβασες την προηγούμενη ανάρτηση για τον Ιωάννη τον Ριγολόγο; ;-)
Κατ' εμέ κακώς τα έγραψες όλα αυτά, Κώστα. Η απάντηση θα μπορούσε να είναι κατά πολύ απλούστερη: όσο περισσότεροι "μεσσίτες" υπάρχουν (που βασικά και στην ΠΔ υπήρχαν, οπότε δεν είναι καινοφανές το ζήτημα) τόσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση του πιστού από την εκκλησία. Κι όσο μεγαλύτερη η εξάρτηση, τόσο πιο εύκολη η πρόσβαση στην τσέπη του. Τόσο απλό, τόσο αληθινό, τόσο καθημερινό. Τα πρόσφατα real estate της Μονής Βατοπεδίου, καθώς και η πληθώρα λαδωμ... εχμ, ταμάτων πως να πω στις εκκλησίες αποδεικνύουν για τι ακριβώς ενδιαφέρεται ο καθείς. Και το ενδιαφέρον πάντα απαιτεί και την κατάλληλη επιχειρηματολογία...
Γιατί υπάρχει κάτι εδώ μέσα που… καλώς το έγραψα;
Υ.Γ. Απροπό «τάματα», ενδιαφέρον θα είχε αν μπορούσε κανείς να μας διαφωτίσει
σχετικά με τα πολυάριθμα αναθήματα που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα (χέρια,
πόδια, μάτια, τσουτσούδες κ.λπ.), κυρίως δε για τις ιάσεις που συνδέθηκαν μ’ αυτά.
Για να περιορίσουμε δε το εύρος των πιθανών απαντήσεων και για λόγους δικαιοσύνης,
προτείνω να αποκλείσουμε την περίπτωση δόλου από την πλευρά των Ασκληπείων,
τα ενδεχόμενα αυτοΐασης ή αυθυποβολής, τον παράγοντα σύμπτωση, ή -γιατί όχι;-
ακόμα και την περίπτωση παροχής πραγματικής θεραπευτικής αγωγής. Και λέω
να τ’ αποκλείσουμε όλ’ αυτά, όχι επειδή δε γίνονταν, αλλά επειδή αν τα δεχθούμε
ως πιθανές απαντήσεις, τότε θα μπορούσε κάποιος… κακοπροαίρετος να υποστηρίξει
ότι -αλίμονο- έτσι ακριβώς εξηγούνται και τα αντίστοιχα χριστιανικά τάματα!
Μα αν υπάρχει μια πραγματική καινοτομία στον χριστιανισμό, αυτός είναι αναμφίβολα ο ισχυρισμός ότι τα πάντα παρουσίασε για πρώτη φορά εις τα εγκώσμια, διότι στην πραγματικότητα το 95% είναι κακογραμένες μεταφορές κι αντιγραφές... :):):)
Εδώ ούτε καν το δόγμα δεν είναι δικό τους (βλ. Διόνυσο και Βάκχες), στα αναθήματα θα κόλλαγαν. Μμμμμ... πλάκα πλάκα, τα αναθήματα δικά τους δεν ήταν, αλλά τα αναθέματα είναι σίγουρα... :):):)
Απροπό «ανάθεμα», σύμφωνα με νεώτερες έρευνες τα περί αναθεματισμού τού
Βενιζέλου στο Πεδίο τού Άρεως, τελικά δεν ήταν παρά μια αισχρή σκευωρία κατά
τής Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας. Θεωρείται πλέον απολύτως βέβαιο ότι όλα αυτά
που καταλογίζονται στους πάναγνους Ιεράρχες τής Ιεράς Συνόδου, είναι αναίσχυντα
μυθεύματα, ενώ ακόμα και οι φωτογραφίες αποδείχτηκε ότι ήταν φωτομοντάζ! Αυτό
που στην πραγματικότητα συνέβη με το περίφημο «ανάθεμα κατά τού Βενιζέλου»
μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
Δημοσίευση σχολίου