Προς Ο.Ο.Δ.Ε. (Περί του Αγίου Φωτός)

...................................
....
Αγαπητή Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας,
..
στην ιστοσελίδα σας δημοσιεύθηκε πρόσφατα από τον συνεργάτη σας Papyrus 52 ένα -η αλήθεια κόσμιο- απολογητικό κείμενο που στόχευε στην αναίρεση του αντιλόγου μου κατά του λεγομένου «Αγίου Φωτός». Ο εν λόγω απολογητής, ενεργός χρήστης και στην ελληνική wikipedia, εξαπέλυσε τα περασμένα Χριστούγεννα σαν ταύρος εν υαλοπωλείω και υπό το ειρωνικό ψευδώνυμο «ευτυχώς δεν είμαι ο κωστάκης» μια σειρά δριμυτάτων επιθέσεων που περισσότερο στόχευαν στο προσώπο μου (ad hominem) και λιγότερο στην ορθολογική αντίκρουση των επιχειρημάτων μου˙ παρ’ όλα αυτά -όπως εύκολα μπορείτε να διαπιστώσετε- για οτιδήποτε μου προσήψε, πήρα σαφή και ξεκάθαρη θέση χωρίς την παραμικρή υπεκφυγή. Σε μια περίπτωση μάλιστα όπου αποδείχθηκε ότι εκείνος είχε δίκιο κι εγώ άδικο, δεν είχα κανένα απολύτως πρόβλημα να το αναγνωρίσω και να αποκαταστήσω το λάθος πάραυτα. Από τα σχόλια του δε που είχα αναγκαστεί να διαγράψω (ελπίζω να διαπιστώσατε ιδίοις όμμασιν γιατί), κάποια αναδημοσιεύτηκαν εκ των υστέρων ΑΥΤΟΥΣΙΑ (όπως εκείνο για το λάθος), ενώ άλλα σχολιάστηκαν εν περιλήψει. Υπενθυμίζοντας δε ότι ο Papyrus 52 όταν για κάποια συγκεκριμένα θέματα τον παρέπεμψα δις στις αντίστοιχες απολογίες σας, επέλεξε να διαχωρίσει απόλυτα τη θέση του λέγοντας ότι οι απαντήσεις μου «αφορούν ένα σάϊτ χριστιανών και όχι την Ορθόδοξη Διδασκαλία», προτείνω να περάσουμε τώρα στην ουσία.
..
Παρότι λοιπόν όλα όσα δημοσιεύθηκαν από τον Papyrus στη φιλόξενη σελίδα που -και καλά- έψαχνε, αναφέρθηκαν και εδώ εν περιλήψει μετά τη διαγραφή της (υβριστικής και διαστρεβλωτικής) δευτερολογίας του και απαντήθηκαν διεξοδικά ένα προς ένα, επανατοποθετούμαι εκ νέου καθότι όπως μετά λύπης μου διαπίστωσα, ελάχιστα απ’ αυτά που αντέταξα λήφθηκαν υπ’ όψιν. Πάμε λοιπόν ξανά από την αρχή:


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 1η:

Η επιχειρηματολογία που ανέπτυξα «βασίστηκε όχι σε κάποια σπάνια και δυσεύρετα χειρόγραφα, αλλά σε δύο, όλα κι όλα, πασίγνωστα και σύγχρονα βιβλία, τα οποία υπάρχουν σε κυκλοφορία εδώ και 8 χρόνια. […] Και ενώ οι φωτομάχοι του διαδικτύου επικαλούνται τα δύο αυτά βιβλία για να προβάλουν αξιώσεις ότι δήθεν αποκαλύπτουν “άγνωστες πτυχές” του ζητήματος, διαβάζοντας τα, δύσκολα μπορεί κάποιος να καταλάβει ποιες είναι αυτές οι “άγνωστες πτυχές” για το θέμα του Αγίου Φωτός».
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Όπως ανέφερα και την προηγούμενη φορά, αυτό που είχα γράψει στην επίμαχη επιστολή ήταν το εξής: «επιτρέψτε μου να προβώ σε εκτεταμένο αντίλογο, τεκμηριωμένο με στοιχεία που δυστυχώς δεν είναι ευρυτέρως γνωστά στη νεότερη ελληνική βιβλιογραφία, πόσο μάλλον στον λεγόμενο “απλό λαό”»˙ τους πολυάριθμους δε αποδέκτες της επιστολής, τους είχα καλέσει να κάνουν τα στοιχεία αυτά« ευρυτέρως γνωστά», ενώ πέραν τούτου όπως δηκτικά΄σχολίασα, δεν νομίζω να «υπάρχουν πολλοί -όχι απλοί πιστοί- ιερωμένοι, σάς λέω εγώ, που όντως γνωρίζουν όλα αυτά τα στοιχεία γύρω από το Άγιο Φως όπως περίπου ξέρουν και το… Πάτερ ημών»! Και στο τέλος-τέλος, όπως με έμφαση επισήμανα,
«ο χρόνος έκδοσης ενός βιβλίου και ο βαθμός αναγνωσιμότητάς του είναι δύο διαφορετικά πράγματα».

Αυτές λοιπόν ήταν οι απαντήσεις μου. Σαφείς, καθαρές και ξάστερες. Παρ’ όλα αυτά είναι σαν να μην δόθηκαν ποτέ! Ας είναι…


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 2η:

«Δεν είναι δυνατόν κάποιος που ζητά “επιστημονικό” αντίλογο, να χρησιμοποιεί ως πηγές βιβλία του... Μιχάλη Καλόπουλου, ενός ερασιτέχνη αυτοαποκαλούμενου “ερευνητή-συγγραφέα” που είναι μονίμως απών από κάθε αναφορά της επιστημονικής βιβλιογραφίας και γνωστός για την εμπάθειά του ενάντια στην Εκκλησία, την Αγία Γραφή, τον Κλήρο κ.λπ. Ένας “ερευνητής” σαν τον Καλόπουλο, είναι είτε αναξιόπιστος, είτε έντονα αμφισβητήσιμος, είτε απλά αδιάφορος για την επιστημονική κοινότητα, αφού ουδέποτε τον αναφέρουν τα βιβλιογραφικά σημειώματα που υπάρχουν σε έργα της (ας πούμε) “ειδίκευσής” του. Άρα ακατάλληλος για οποιαδήποτε αξιόπιστη και επιστημονική αντιπαράθεση επιχειρημάτων».
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Σκοπός μου τώρα δεν είναι να γίνω αυτόκλητος συνήγορος του κ. Καλόπουλου, αλλά να μην αφήσω ούτε μία ανυπόστατη κατηγορία αναπάντητη. Επειδή λοιπόν εγώ είμαι αυτός ο «κάποιος» που είχε ζητήσει «επιστημονικό αντίλογο» και που «κατηγορήθηκε» ότι χρησιμοποιεί ως πηγές τα βιβλία του συγκεκριμένου συγγραφέα, έχω να (ξανα)πώ τα εξής:
..
Ο συνεργάτης σας, λοιπόν, στον πρώτο του αντίλογο με την ιδιότητα του… «ανεξάρτητου» σχολιαστή (γνώριζα από το δεύτερο κιόλας σχόλιο ποιος ήταν και πού έγραφε), με είχε κατηγορήσει ότι… οικειοποιούμαι τη δουλειά τρίτων για να δηλώσω επιστήμονας ή θεολόγος απαιτώντας διάλογο του «επιπέδου» μου. Τώρα βέβαια, ελπίζω να αντιλαμβάνεστε κι εσείς ότι το να κατηγορείται ένας άνθρωπος που μεταφέρει πληροφορίες από άλλα βιβλία αναφέροντας ίσαμε μια ντουζίνα φορές τους συγγραφείς και παραθέτοντας στις παραπομπές τίτλους, σελίδες και εκδοτικούς οίκους, για… οικειοποίηση, ξεπερνάει τα όρια τού γελοίου˙ το αναφέρω πάντως για παν ενδεχόμενο.
..
Αναφορικά τώρα με το σχόλιο περί απαίτησης «επιστημονικού αντιλόγου», υπενθυμίζω την ακριβή φραστική διατύπωση που είχα χρησιμοποιήσει στην επιστολή μου προς την κα Σταματιάδου:..«Για οποιασδήποτε δε μορφής επιστημονικά ή θεολογικά τεκμηριωμένο αντίλογο (που δεν βασίζεται σε φωτογραφίες, video ή ανεκδοτολογικές μαρτυρίες) θα σας ήμουν ευγνώμων!»
..
«Απαίτησα», λοιπόν, ε; Όχι παρακάλεσα ευγενέστατα αν υπήρχε κάποιο στοιχείο που αγνοούσα, που δεν ήξερα, δεν γνώριζα, δεν είχα υπ’ όψιν μου, δεν υποψιαζόμουν, δεν, δεν, δεν …, να το πληροφορούμουν - όοχι: «απαίτησα»! Πείτε μου λοιπόν, αγαπητοί φίλοι, αν δεν είναι αυτός ο ορισμός της κακόβουλης διαστρέβλωσης, τότε ποιος είναι;

Αξίζει δε να αναφερθεί ότι οι εξηγήσεις μου αυτές απορρίφθηκαν από τον Papyrus με το σχόλιο ότι νομίζω πως μιλάω σε κάφρους. Προφανώς είχε πλέον πειστεί αμετάκλητα ότι το «ευγνώμων» ήταν ειρωνικό, οπότε.....Και πάμε τώρα στο ζήτημα που τέθηκε για τον κ. Καλόπουλο. Ξεκινώντας από το πιο… ξεκαρδιστικό -ή μάλλον, πιο τραγικό- στοιχείο, σας καλώ να παρατηρήσετε ότι σε κανένα σημείο του κειμένου μου δεν γίνεται μνεία τής εκδοχής τού κ. Καλόπουλου! Τίποτα! Ούτε λεξούλα. Ούτε για κεριά ούτε για κεράκια. Η μοναδική παραπομπή που έκανα στον άνθρωπο, είναι για το χιουμοριστικό του σχόλιο ότι «ο Αρμένιος παρατηρητής πρέπει σίγουρα να είναι “ο πιο δύσπιστος χριστιανός όλων των εποχών! […] Μόνο ο διάβολος θα είχε τόσο αρνητισμό!». Αυτό ήταν όλο κι όλο το έγκλημά μου! Η απλή αναφορά μου σε ένα καθαρά χιουμοριστικό -ούτε κατά διάνοια υβριστικό ή μειωτικό- σχόλιο.
..
Επειδή όμως θέλω να το τραβήξω περισσότερο ώστε να καταδειχθεί πλήρως το μέγεθος της διαστρέβλωσης που επιχειρήθηκε εδώ, θα σας απευθύνω το εξής απλό ερώτημα:

Στα συνολικά 63 κείμενα καθώς και στα σχόλια που έχω αναρτήσει μέχρι τώρα, πόσες φορές, για ποιο ακριβώς θέμα και με τι πνεύμα παρέπεμψα στον κ. Καλόπουλο;
..
Ελέγξτε επίσης, αν θέλετε, εάν στα ζητήματα της Υπατίας, του Λαντσιάνο και του Ευαγγελισμού αυτά που έγραψα ταυτίζονται με τις απόψεις του σκεπτικιστή συγγραφέα. Δείτε επίσης αν έχω προσθέσει την ιστοσελίδα του στο μπλογκρόλ μου. Ερευνήστε τα λοιπόν όλα αυτά, αν θέλετε, και μετά είμαι πρόθυμος να ξανασυζητήσουμε όλα όσα μου καταλογίσατε μέσω του Papyrus. Ωστόσο για να μην υπάρξουν παρερμηνείες, θα ήθελα να διευκρινίσω τα εξής:
..
1ον: Τα βιβλία του κ. Καλόπουλου τα έχω διαβάσει (σχεδόν) όλα, και μάλιστα με πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

2ον: Με πολλές απόψεις του συμφωνώ, με άλλες διαφωνώ, ενώ για κάποιες διατηρώ (από μερικές έως και πολλές) επιφυλάξεις. Αν μη τι άλλο, φυσιολογικά πράγματα δηλαδή.

3ον: Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται κατά του κ. Καλόπουλου είναι σε μεγάλο βαθμό επιθέσεις ad hominem. Καλοί και άγιοι οι τίτλοι, δεν αντιλέγω, αλλά πολύ σημαντικότερη είναι η ουσία. Ακόμα κι ο τελευταίος αγράμματος είναι δυνατόν να σκεφτεί κάτι που να μην το ’χουν καν διανοηθεί τα μεγαλύτερα μυαλά. Ειδικά δε όταν πρόκειται για αμφισβητούμενα θέματα που άπτονται του θείου, λυπάμαι, αλλά αυθεντίες ΔΕΝ υπάρχουν. Ο κ. Καλόπουλος λοιπόν -όσα λάθη κι αν έχει κάνει κι όσο κι αν υποτιμάται από την πλευρά σας- έχει επισημάνει και καταδείξει αμέτρητα ζητήματα, μείζονος ή ελάσσονος σημασίας, που «ενοχλούν». Εμένα λοιπόν προσωπικά δεν μ’ απασχολεί ιδιαίτερα αν τον γνωρίζει η επιστημονική κοινότητα ή αγνοεί ακόμα και την ίδια του την ύπαρξή. Μου φτάνει που ερευνά. Το ότι κάνει λάθη, κάνει. Όπως άλλωστε κι εσείς. Και φυσικά κι εγώ. Το ότι πάλι είναι «γνωστός για την εμπάθειά του ενάντια στην Εκκλησία, την Αγία Γραφή, τον Κλήρο κ.λπ», είναι. Όπως ακριβώς κι εσείς ενάντια στους άθεους, σκεπτικιστές, αιρετικούς κ.λπ.. Οπότε;
..
4ον: Το ότι δεν έχω βάλει τη σελίδα του στο μπλογκρόλ μου, ασφαλώς και δεν αποκλείει την περίπτωση να το πράξω στο μέλλον.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 3η:
..«[…] πληροφορίες για το περιεχόμενο της Αρχιερατικής ευχής […] (που υποτίθεται για πρώτη φορά αποκαλύπτει ο Καλοκύρης), έχουμε στην σύγχρονη εποχή τουλάχιστον από το 1991 που κυκλοφόρησε η 3η έκδοση του βιβλίου της Iωάννας Τσεκούρα, “Το Άγιον Φως”».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Ποτέ και πουθενά δεν ισχυρίστηκε ο Καλοκύρης ότι ήταν ο πρώτος που αποκάλυψε την ευχή! Ίσα-ίσα που ο άνθρωπος το είπε ξεκάθαρα -και το ανέφερα κι εγώ με σχετική παραπομπή- ότι η ευχή δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1933 από τον Αρχιμανδρίτη (διδάκτορα τού Πανεπιστημίου Αθηνών) Κάλλιστο Μηλιαρά και αναδημοσιεύτηκε το 1967 στο περιοδικό «Νέα Σιών», επίσημο όργανο δημοσιευμάτων τού Πατριαρχείου Ιεροσολύμων...Συνεπώς εδώ έχουμε άλλη μια κυριολεκτικά ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΗ κατηγορία άνευ λόγου κι αφορμής! Γιατί;

..
ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 4η:
..
«Ο Μηλιαράς παραθέτει την ευχή κάτω από τον τίτλο: “Περιγραφή της ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ τελετής του αγίου Φωτός”. Δηλ. παρ’ όλη την εργασία του Καλοκύρη, δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι αυτή η ευχή ήταν ίδια σε όλους τους αιώνες από την εύρεση του Αγίου Τάφου (αρχές 4ου αιώνα) μέχρι σήμερα».
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Όπως με απόλυτη σαφήνεια (μα και σ’ αυτή την περίπτωση άδικα) επισήμανα και την προηγούμενη φορά, η επίκληση του παραπάνω επιχειρήματος παγιδεύει αυτόν που το προβάλλει, σαν το ποντίκι μες στη φάκα! Να επαναλάβω γιατί:
..
Δεδομένου ότι στην εκκλησιαστική παράδοση σημαντικά λατρευτικά στοιχεία όπως είναι οι προσευχές, δεν αλλάζουν όπως αλλάζει… ο καιρός ή η διάθεσή μας, θεωρώ εξαιρετικά πιθανό, αν όχι βέβαιο, η ευχή -τουλάχιστον στον πυρήνα της- να μην υπέστη στο πέρασμα των αιώνων κάποιες… δραματικές αλλαγές. Διότι αν οι αλλαγές που τυχόν έγιναν, ήταν σοβαρές, τότε θα είχαμε ζήτημα: αν η ευχή πριν έλεγε κάτι συγκλονιστικότερο και διαφωτιστικότερο απ’ αυτό που τώρα λέει, οι αλλαγές θα σήμαιναν τη σαφή αποστασιοποίηση της Εκκλησίας από το θαύμα! Αν πάλι ίσχυε το αντίστροφο, η ευχή δηλαδή παλαιότερα έλεγε ακόμα λιγότερα απ’ αυτά που σήμερα λέει, τότε ασφαλώς τα πράγματα θα ’ταν πολύ χειρότερα! Εκτός αυτού υπάρχει και μία ακόμη λεπτομέρεια: ο Μηλιαράς περιγράφει τη σύγχρονη Τελετή. Η Τελετή όμως περιλαμβάνει κάτι παραπάνω από την ανάγνωση της δεητικής ευχής. Περιλαμβάνει λόγου χάρη τη μεταφορά τής «ακοίμητης κανδήλας», την τριπλή περιφορά τής Ιερής Λιτανείας γύρω από τον Πανάγιο Τάφο, την αφαίρεση των αμφίων τού Πατριάρχη και πλήθος άλλων τυπικών και τελετουργικών στοιχείων. Από πού κι ως πού, λοιπόν, συνάγεται ότι σύγχρονη Τελετή= σύγχρονη Ευχή;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 5η:
..
Ρητορικό ερώτημα: «Όποιος χρησιμοποιεί μία φράση από βιβλίο τρίτου, σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση συμφωνεί με ΟΛΑ τα συμπεράσματά του»;
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Και βέβαια όχι! Όμως τότε για ποιον λόγο κατηγορήθηκα κάποτε από τον συνεργάτη σας ότι όποτε με βολεύει αποθεώνω τον Κολιτσάρα συντασσόμενος με διάφορες ερμηνείες του, κι όποτε δεν με βολεύει τον ρίχνω στο πυρ το εξώτερον; Όταν λοιπόν κατηγορούμε κάποιον, καλό είναι να τον κατηγορούμε τουλάχιστον με συνέπεια, κι όχι μ’ ό,τι βρίσκουμε πρόχειρο εκείνη την ώρα, γιατί αργά ή γρήγορα τα πραγματικά μας κίνητρα θα αποκαλυφθούν. Έχω μήπως άδικο;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 6η:

Ο π. Μεταλληνός «παραθέτει απόψεις όχι για να λύσει το ζήτημα του θαύματος (όπως ο ίδιος γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου του) αλλά για να προβάλει την διαμάχη Ορθοδοξίας - Διαφωτισμού».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Όντως ο π. Μεταλληνός κατέστησε σαφές ότι σκοπός του «δεν ήταν η κατάδειξη ή όχι της αλήθειας», αφού άλλωστε «το πρόβλημα […] που κυριαρχεί στις σελίδες του βιβλίου δεν είναι μονομερώς θεολογικό, αλλά κυρίως ιστορικό και εθνικό». Και τι έγινε όμως που το είπε αυτό; Ωραία, το είπε. Όμως είπε και τ’ άλλα. Αυτό δεν αλλάζει. Στη σελίδα 27, παραπομπή 35, δίνοντας τον ορισμό τού «Αγίου Φωτός», γράφει:

Έτσι χαρακτηρίζεται το αναστάσιμο φως που εξέρχεται από τον Πανάγιο Τάφο του Ιησού Χριστού το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου και διανέμεται στους πιστούς από τον Ορθόδοξο (και Έλληνα Πατριάρχη και το οποίο, στην αρχή τουλάχιστον, στερείται καυστικής δύναμης και θεωρείται «θαυματουργικό» (σ.σ. με εισαγωγικά!).

Αυτό όμως δεν είναι τίποτα˙ στη σελίδα 33 αναφερόμενος στο γεγονός ότι ο Επίσκοπος Αυξέντιος δημοσίευσε την ευχή χωρίς να τη σχολιάσει, γράφει τα εξής (και ο νοών νοείτω):

Σε ένα σημείο τής Ευχής (την οποία και ο Επίσκοπος Αυξέντιος δημοσιεύει μεν σε αγγλική μετάφραση, αλλά -ως κληρικός αυτός- αποφεύγει να σχολιάσει) […].

«Ως κληρικός»;; «Αποφεύγει να σχολιάσει»;; - Μπα; Γιατί τι πρόβλημα θα υπήρχε αν ο Αυξέντιος έμπαινε στη διαδικασία να σχολιάσει την Ευχή; Όπως γίνεται λοιπόν σαφές, αυτό το «δεν παίρνει θέση για το αν είναι θαύμα το Άγιο Φως», είναι πάρα, μα πάαρα πολύ σχετικό. Αυτά που είπε ο άνθρωπος, τα είπε, και πίσω δεν γυρνάνε. Αυτό όμως δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι είναι και ανακόλουθος. Απλούστατα είπε αυτά που ήθελε -και που μπορούσε- να πει, και τα υπόλοιπα τ’ άφησε άρρητα για να νοηθούν από τους νοούντες ή να παρανοηθούν από τους μη νοούντες. Μα κι αν ακόμα εδώ όντως διαφαίνεται κάποια ανακολουθία, αν δεν απατώμαι, ακόμα κι ο π. Μεταλληνός παρά τη συγκρότηση που διαθέτει, παραμένει… άνθρωπος! Συνεπώς…
....
Επαναλαμβάνω, λοιπόν, με ιδιαίτερη έμφαση το ερώτημα που έθεσα και την προηγούμενη φορά και ζητώ μια σαφή, καθαρή και ξάστερη απάντηση χωρίς υπεκφυγές: Για ποιον λόγο ο π. Μεταλληνός αναφερόμενος στη μετάφραση του Επισκόπου Αυξεντίου, σημείωσε με νόημα πως αυτός ως κληρικός απέφυγε να σχολιάσει την ευχή;; Αν δεν έχω πλέον απολέσει και την τελευταία αντιληπτική ικανότητα, η διατύπωση αυτή αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι κατά την εκτίμηση του π. Μεταλληνού ένας ενδεχόμενος σχολιασμός τής ευχής θα έφερνε τον Αυξέντιο σε δύσκολη θέση. Ερωτώ λοιπόν για πολλοστή φορά: ΓΙΑΤΙ; ..

ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 7η:
..
Ένα από τα αποσπάσματα που κατά τον Papyrus προσπάθησα να νοθεύσω είναι και το παρακάτω:

Ο κ. Καλοκύρης δίνει -και ορθά- ιδιαίτερη έμφαση στην ευχή, που είναι πράγματι το «κλειδί» για την κατανόηση της Τελετής και την τεκμηρίωση της φύσεως του «Αγίου Φωτός”. Ορθά δε συμπεραίνει ότι «πουθενά δεν γίνεται λόγος» (ούτε καν υπαινιγμός) περί «άνωθεν κατερχομένου αΰλου Φωτός» κατά τη στιγμή εκείνη, αλλά νοείται μόνο φως φυσικό, που ανάβεται στην ανάμνηση του Αναστάντος Χριστού [...].

«Πρώτ’ απ’ όλα ο ίδιος ο π. Μεταλληνός ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΑΝ ΗΘΕΛΕ, να γράψει: “κλειδί για την κατανόηση αν πρόκειται ή όχι για θαύμα είναι η ευχή”. Δεν το έγραψε όμως! και λέει απλά ότι χρησιμοποιεί το παράθεμα ΟΧΙ για να εξετάσει αν πρόκειται για θαύμα, αλλά ΜΟΝΟ για την “τεκμηρίωση της φύσεως του ‘Αγίου Φωτός’”, δηλ. αν το θαύμα αφορά φυσικό ή υπερφυσικό φως».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:......

Το ερώτημα «φυσικό ή υπερφυσικό φως» τόσο για τον φωταμύντορα Αυξέντιο (1) όσο και για τον π. Μεταλληνό (2) ένα μόνο πράγμα σημαίνει: ανθρώπινο χέρι ή θαύμα; Για την περίπτωση δε που επιχειρηθεί οποιαδήποτε σύνδεση με τη θέση του Λογάδη (μνημονεύεται παρακάτω), επισημαίνω προκαταβολικά ότι ο πρώτος δεν την αναφέρει καν, ενώ ο δεύτερος απλώς τη μνημονεύει με μια προσεκτική διατύπωση (3) και πάντως χωρίς να εκφράζεται θετικά ή αρνητικά επί της ουσίας. Επαναλαμβάνω, λοιπόν, για μία ακόμη φορά αυτά που εξήγησα και την προηγούμενη:
...
Στη σελίδα 33 και συγκεκριμένα στην παράγραφο που προηγείται του επιδοκιμαστικού σχολίου του π. Μεταλληνού για την ερμηνεία του Καλοκύρη, ο πρώτος γράφει:

Σε ένα σημείο της Ευχής […] διαβάζουμε: «[…] σε το όντως ιλαρόν και εφετόν φως εν τοις καταχθονίοις θεϊκώς επιλάμψαν αναμιμνησκόμενοι, φωτοφάνειαν ποιούμεθα, σου την προς ημάς συμπαθώς γενόμενην θεοφάνειαν, εικονίζοντες˙ […]». Αλλά και στη συνέχεια το πράγμα γίνεται σαφέστερο: «Δια τούτο, εκ του επί τούτον τον φωτοφόρον σου Τάφον ενδελεχώς και αειφώτως εκκαιομένου φωτός ευλαβώς λαμβάνοντες, διαδιδόαμεν τοις πιστεύουσιν εις σε […]».

Αμέσως μετά ακολουθεί το γνωστό σχόλιο:

Ο κ. Καλοκύρης δίνει -και ορθά- ιδιαίτερη έμφαση στην ευχή, που είναι πράγματι το «κλειδί» για την κατανόηση τής Τελετής και την τεκμηρίωση τής φύσεως τού «Αγίου Φωτός». Ορθά δε συμπεραίνει ότι «πουθενά δεν γίνεται λόγος (ούτε καν υπαινιγμός) περί “άνωθεν κατερχομένου αΰλου Φωτός” κατά τη στιγμή εκείνη, αλλά νοείται μόνο φως φυσικό, που ανάβεται στην ανάμνηση τού Αναστάντος Χριστού». 

Επισημαίνω, λοιπόν, για άλλη μία φορά τις λεπτομέρειες: Ο π. Μεταλληνός στην πρώτη από τις δύο παραπάνω παραγράφους παραθέτει ένα καθοριστικής σημασίας απόσπασμα της ευχής, με κάποιες λέξεις τονισμένες μέσω πλάγιας γραφής (ήδη από τον Καλοκύρη). Έμφαση, λοιπόν, δίνεται στη φράση «αναμιμνησκόμενοι, φωτοφάνειαν ποιούμεθα», στις μετοχές «εικονίζοντες», «εκκαιομένου», «λαμβάνοντες» και στο ρήμα «διαδιδόαμεν». Αμέσως μετά το «εικονίζοντες», σημειώνει δε ότι «και στη συνέχεια το πράγμα γίνεται σαφέστερο». Πράγμα που πέραν πάσης αμφισβήτησης σημαίνει ότι τις λέξεις που τονίστηκαν από τον Καλοκύρη, τις θεωρεί κι εκείνος από μόνες τους αρκετά σαφείς και ότι ο αναγνώστης ήδη θα πρέπει να έχει καταλάβει κάτι. Στη συνέχεια παρατίθεται το υπόλοιπο τμήμα της δέησης, και αμέσως μετά ακολουθεί η δεύτερη πολυσυζητημένη παράγραφος όπου ο π. Μεταλληνός χαρακτηρίζει ρητά το συμπεράσμα του Καλοκύρη ότι η ευχή περιγράφει ξεκάθαρα ένα φυσικό φως που ανάβεται (παθητική φωνή!) συμβολικά, ΟΡΘΟ.Τι άλλο να πει κανείς δηλαδή για να γίνει το πράγμα πιο ξεκάθαρο απ’ ότι ήδη είναι; Βήμα-βήμα εξήγησα τον συλλογισμό μου και τα Ελληνικά μου, νομίζω, δεν είναι και τα χειρότερα! Τι μου λέτε δηλαδή; Ότι δεν είμαι σε θέση να καταλάβω σωστά μια τόσο απλά διατυπωμένη, μηδενικής δυσκολίας παράγραφο έξι γραμμών; Με συγχωρείτε, αλλά αυτό παραπάει.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 8η:..

«Στην ευχή δεν αναφέρεται ΠΟΥΘΕΝΑ ότι το φως ΔΕΝ αποτελεί προϊόν θαύματος και επίσης, ΔΕΝ υπάρχει σημείο της ευχής που να λέει ότι το φως ΔΕΝ έρχεται “εξ ουρανού”»!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Συγγνώμη αγαπητοί μου, αλλά στα σοβαρά τώρα υποστηρίζετε ότι υπήρχε ποτέ περίπτωση η ευχή να έλεγε αυτό που με έμφαση επισημαίνετε ότι… δεν λέει; Αναλογιστείτε μόνο για λίγο τι γέλιο θα έπεφτε αν εφαρμόζαμε το σκεπτικό αυτό για κάθε μη ρητά εκπεφρασμένη (ή σαφώς υπονοούμενη) πληροφορία, και θα καταλάβετε τι εννοώ! Επί της ουσίας όμως, πώς ακριβώς μπορεί κατά τη γνώμη σας να συνυπάρξει αρμονικά το -για σας παρήγορο- γεγονός ότι στην ευχή... πράγματι δεν αναφέρεται αυτολεξεί πως το φως... ΔΕΝ κατέρχεται εξ ουρανού, με το εξίσου αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι κατά τον π. Μεταλληνό στην ίδια ακριβώς ευχή «νοείται μόνο φως φυσικό, που ανάβεται (σ.σ. όχι «ανάβει»!) στην ανάμνηση τού Αναστάντος Χριστού»;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 9η:

«Οι λέξεις “φως φυσικό” δεν σημαίνουν και απόρριψη του θαύματος για τους πιστούς και ασφαλώς δεν σημαίνουν υποχρεωτικά ότι το φως είναι “φυσικής προέλευσης” δηλ. από ανθρώπινο χέρι, όπως υπονούν οι φωτομάχοι! Μπορεί κάλλιστα το φως να είναι φυσικό αλλά θεϊκής προέλευσης. Μη ξεχνάμε ότι σύμφωνα με τον π. Μεταλληνό, πολλοί είναι αυτοί που στο θαύμα του Αγίου Φωτός, δέχονται ως θαυματουργική μόνο την προέλευση του φωτός, το ίδιο όμως το θεωρούν φυσικό. Και μας παρουσιάζει μια τέτοια άποψη με τα σχόλια του στο κείμενο του Νικ. Λογάδη, ένθερμου υπερασπιστή του θαύματος».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Τι ακριβώς υποτίθεται ότι αποδεικνύεται τώρα; Το μόνο που έκανε εδώ ο π. Μεταλληνός ήταν απλώς να μνημονεύσει την άποψη του Λογάδη και τίποτα παραπάνω. Συντάχθηκε μ’ αυτήν όπως το έπραξε στην περίπτωση του Καλοκύρη; Όχι βέβαια. Οπότε;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 10η:..

«Το ίδιο άλλωστε δεν συνέβη, όταν ο Ιησούς παίρνει τα ψωμιά και τα ψάρια, προσεύχεται, τα τεμαχίζει και τα δίνει στους μαθητές να τα μοιράσουν και χορταίνουν όλοι, πέντε χιλιάδες άνδρες χώρια τα γυναικόπαιδα; Από αυτά λοιπόν, τα περισσότερα είχαν εμφανισθεί θαυματουργικά, χωρίς να είναι... αόρατα ή μη φαγώσιμα! Επίσης δεν διασώζεται αν είχαν κάποια ιδιαίτερη... θεϊκή γεύση. Έτσι λοιπόν, όπως με θεϊκή ενέργεια εμφανίζονται ψάρια που τρώγονται αλλά και ψωμιά από ζυμάρι που επίσης τρώγονται, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να εμφανιστεί φωτιά που καίει όπως υποστηρίζει ο Λογάδης».
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Πέραν των σοβαρών επιφυλάξεων μου αναφορικά με τους περίφημους πολλαπλασιασμούς, θα επισημάνω χάριν συζήτησης και μόνο ότι υπάρχει μια διαφορά εδώ: το φως (υποτίθεται ότι) έρχεται από το πουθενά, ότι δημιουργείται δηλαδή εκ του μη όντος˙ η τροφή αντιθέτως που (υποτίθεται ότι) θαυματουργήθηκε από τον Ιησού, είχε μια απόλυτα συγκεκριμένη και 100% απτή υλική βάση: 5 άρτους και 2 ψάρια. Άστοχος συνεπώς ο παραλληλισμός.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 11η:

«Ο π. Μεταλληνός παραθέτει μεν το απόσπασμα, αλλά ταυτόχρονα λέει ότι οι άθεοι είναι αυτοί “που απορρίπτουν διαρρήδην κάθε περίπτωση θαύματος στο θέμα του ‘Αγίου Φωτός’”. Και αυτή είναι μια ακόμη πιο ξεκάθαρη δήλωση ΥΠΕΡ του θαύματος!»
.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Με συγχωρείτε, αγαπητοί μου φίλοι, αλλά εδώ θα τα χαλάσουμε: ο συνεργάτης σας, βλέπετε, -παρότι του το επισήμανα και την προηγούμενη φορά-, συνεχίζει να κάνει ο ίδιος αυτό ακριβώς που μου προσήψε και υπό τη σκέπη της Ομάδας σας: παραποιεί χωρίς κανέναν ενδοιασμό τα λόγια του π. Μεταλληνού διαστρέφοντας και συρράπτοντας τα κατά το δοκούν!
..
Η σαφής, λοιπόν, αποστασιοποίηση του π. Μεταλληνού από τη συλλογιστική της κατ’ οικονομίαν σιωπώσης Εκλησίας με την εντυπωσιακή του δήλωση -προσέξτε παρακαλώ την ακριβή διατύπωση!- ότι προτιμά «τους “αθέους” που απορρίπτουν διαρρήδην κάθε περίπτωση θαύματος στο θέμα τού ‘‘Αγίου Φωτός”, από την για οποιονδήποτε λόγο απόκρυψη της αλήθειας», διεστράφη σε… θεολογικό ορισμό του… αθέου!! Συνέρραψε δηλαδή ο Papyrus τα λόγια του π. Μεταλληνού και έβγαλε ταχυδακτυλουργικά «δήλωση» ότι κατ’ αυτόν «οι άθεοι είναι αυτοί "που απορρίπτουν διαρρήδην κάθε περίπτωση θαύματος στο θέμα του ‘Αγίου Φωτός’ ”». Μας λέει, δηλαδή, στα σοβαρά ο άνθρωπος -κι εσείς είτε δεν το αντιληφθήκατε, είτε συμφωνήσατε- ότι ο π. Μεταλληνός θεωρεί τον «σεβαστό του διδάσκαλο, γνωστό αρχαιολόγο και άριστο γνώστη τού χώρου τής Ορθόδοξης Λατρείας, καθηγητή και ακαδημαϊκό κ. Κωνσταντίνο Καλοκύρη» που απορρίπτει την περίπτωση θαύματος, … ΑΘΕΟ!! Πώς το βλέπετε αυτό λοιπόν, αγαπητοί μου φίλοι; Το βρίσκετε σωστό να εξαπολύονται έτσι αδιακρίτως ανυπόστατες κατηγορίες κι εσείς να σιγοντάρετε από κοντά βάζοντας τ’ όνομά σας;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 12η:..

«Αν ο π. Μεταλληνός πείθεται όντως από την άποψη του Καλοκύρη και εναντιώνεται στο θαύμα, για ποιο λόγο δεν το γράφει καθαρά αλλά δηλώνει το ακριβώς αντίθετο; “Όπως, λοιπόν, προκύπτει από την μελέτη αυτών των βιβλίων, το πρόβλημα περί του Αγίου Φωτός είναι παλαιό και δυσεπίλυτο”.»
..
Μα υποτίθεται ότι ο π. Μεταλληνός έχει συμφωνήσει με την οριστική λύση του Καλοκύρη που δηλώνει ότι δεν υπάρχει θαύμα. Δηλ., στο σημείο αυτό αλλάζει γνώμη και θεωρεί ότι η μελέτη του βιβλίου του Καλοκύρη μας οδηγεί απλώς στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο; Πώς είναι δυνατόν να γράφει κάτι τέτοιο, αν όντως θεωρούσε τόσο πειστικά τα επιχειρήματα του Καλοκύρη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:..

Είπαμε: δε θα έβγαινε ο π. Μεταλληνός φόρα παρτίδα να πει: «Παιδιά, ξεχάστε το, δεν κατεβαίνει κανένα φως από κανέναν ουρανό!». Ήδη αυτά που είπε έδειξαν με σαφήνεια προς τα πού πηγαίνει η σκέψη του. Πέραν τούτου, ο π. Μεταλληνός συμφώνησε ξεκάθαρα ότι για να καταλάβουμε τη φύση του φωτός (φυσικό ή ουρανόθεν;), πρέπει να μελετήσουμε την ευχή, και από την ευχή (το αναφέρει αμέσως μετά, άρα το συνδέει άμεσα με τον όλο συλλογισμό) ΔΕΝ προκύπτει -ούτε άμεσα ούτε έμμεσα- ότι εδώ έχουμε θαύμα. Τελεία και παύλα. Αυτό είπε, αυτό εννοούσε, κι όποιος σκανδαλίζεται, ας μην χάνει τον χρόνο του άδικα προσπαθώντας να ακυρώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυτά που ειπώθηκαν. Verba volant scripta manent.
..
Τέλος, ακόμα και στην ίδια τη φραστική διατύπωση «το πρόβλημα περί του Αγίου Φωτός είναι παλαιό και δυσεπίλυτο», στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα το παράξενο. Για το πρώτο σκέλος, δεν νομίζω να υφίσταται κάποια αντίρρηση: το θέμα όντως είναι παλαιό. Όμως και για το έτερο, εγώ δεν θα βιαζόμουν τόσο. Ο χαρακτηρισμός «δυσεπίλυτο», βλέπετε, μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως. Θα μπορούσε λόγου χάρη παρά τον ενεστώτα «είναι» να χρησιμοποιήθηκε με αναφορά στο παρελθόν και απλώς υπό την επιρροή του σχήματος της έλξης να αφομοιώθηκε από το πρώτο στη σειρά κατηγορούμενο, δηλαδή από το «παλαιό». Τι να έγραφε δηλαδή ο άνθρωπος: «Το πρόβλημα περί του Αγίου Φωτός είναι παλαιό και ήταν δυσεπίλυτο.»; Μια υφολογικά τόσο άτσαλη διατύπωση θα ήταν αδιανόητη ακόμα και για έναν μέτριας μόρφωσης φυσικό ομιλητή, πόσο μάλλον για τον π. Μεταλληνό! Αναφέρω λοιπόν και αυτή την περίπτωση ως πιθανή εξήγηση. Πιθανότερο ωστόσο θεωρώ να πρόκειται απλώς για μια προσεκτική και νηφάλια διατύπωση όπως άλλωστε άρμοζε σε μια τέτοια ιστορική
μελέτη.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 13η:

Ο π. Μεταλληνός λέει: «“δυο πρόσφατα βιβλία ασχολούνται ριζικά με τα προβλήματα και... καταλήγουν σε συμπεράσματα... πειστικά...”. Ναι, αλλά στο ένα βιβλίο που περιέχει “πειστικά συμπεράσματα”, ο συγγραφέας του, ο “Επίσκοπος” Φωτικής Αυξέντιος, γράφει: “... το Άγιο Φως... πιστεύω πως είναι θαυματουργικό...”. Την ίδια στιγμή, στο άλλο βιβλίο που περιέχει επίσης “πειστικά συμπεράσματα”, ο συγγραφέας του, ο καθ. Καλοκύρης γράφει: “...ο τρόπος αυτός παραδοχής του αγίου φωτός ως επιβλητικής θαυματουργίας... αντίκειται ουσιαστικά στο πνεύμα του Χριστιανισμού...”.
..
Νομίζουμε ότι εδώ διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι ο π. Μεταλληνός επιθυμεί να γράψει το βιβλίο του λειτουργώντας περισσότερο ως παρατηρητής. Διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατόν να βρίσκει εξίσου πειστικά τα συμπεράσματα βιβλίων που καταλήγουν σε θέσεις εκ διαμέτρου αντίθετες.»
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Ο π. Μεταλληνός όντως επιθυμεί να κρατήσει μια ουδέτερη γραμμή ίσων αποστάσεων, ωστόσο -είτε συνειδητά είτε αθέλητα- τελικά δεν αποφεύγει να δώσει το στίγμα της δικής του θεώρησης των πραγμάτων. Πέραν τούτου, και απαντώντας με τo πνεύμα τού ίδιου του συνεργάτη σας, το γεγονός ότι ο π. Μεταλληνός αναφερόμενος από κοινού σε αμφότερα τα βιβλία κάνει λόγο για αξιόπιστα συμπεράσματα, ασφαλώς και ΔΕΝ σημαίνει ότι συμφωνεί με ΟΛΑ τα συμπεράσματα των βιβλίων αυτών! Για την ακρίβεια, ενώ αναφερόμενος στο βιβλίο τού Αυξεντίου παραμένει εντελώς ουδέτερος, όταν σχολιάζει τα συμπεράσματα του Καλοκύρη σχετικά με την Ευχή, συμφωνεί. ΣΥΜ-ΦΩ-ΝΕΙ!! Τι άλλο θα πρέπει να πούμε δηλαδή;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 14η:
..
Αν ο π. Μεταλληνός «είχε την βεβαιότητα ότι τα περί θαύματος του Αγίου Φωτός δεν είναι αλήθεια, θα έπαιρνε σαφώς θέση-καταπέλτη ενάντια σε εκείνους που δεν αποκαλύπτουν την αλήθεια, ενάντια σε κάθε υπεύθυνο της τοπικής Εκκλησίας των Ιεροσολύμων που δεν έλαβε μέτρα για να το σταματήσει. Δεν είναι δυνατόν να κρίνει δυσμενώς τη στάση του Καλοκύρη που καλύπτει την Εκκλησία, και την ίδια στιγμή να κάνει και αυτός τα ίδια»!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:..

Ο Καλοκύρης παρότι εκφράζει την απόλυτη βεβαιότητα ότι στην περίπτωση τού «Αγίου Φωτός» δεν υπάρχει κανένα απολύτως θαύμα απαλλάσσοντας ωστόσο την επίσημη Εκκλησία από οποιαδήποτε ευθύνη, σε καμία περίπτωση δεν συμφωνεί ανεπιφύλακτα με τη σιωπηρή ανοχή του Πατριαρχείου στη λαϊκή πίστη («καλώς ή κακώς»), βγάζει δηλαδή κατά τα κοινώς λεγόμενα την ουρά του έξω σημειώνοντας ότι «αυτό είναι θέμα τακτικής της νόμιμης και υπεύθυνης εκκλησιαστικής Αρχής, και δεν μας αφορά». Ακόμα κι έτσι όμως, θεωρεί το προσκύνημα και τη συμμετοχή στην όλη Τελετή επωφελή εμπειρία, αφού «κανένας δεν χάνει». Κι έρχεται λοιπόν στο σημείο αυτό ο π. Μεταλληνός και σχολιάζοντας αυτήν ακριβώς την τελευταία φράση τού Καλοκύρη, αποστασιοποιείται από τη συλλογιστική τής κατ’ οικονομίαν σιωπώσης Εκλησίας και δηλώνει ρητά ότι, για να πει την αλήθεια, προτιμά «τους ‘‘αθέους”, που απορρίπτουν διαρρήδην κάθε περίπτωση θαύματος στο θέμα τού ‘‘Αγίου Φωτός”, από την για οποιονδήποτε λόγο (ευσεβοφάνειας, συμφερόντων -γιατί και αυτό τονίζεται-, “φειδούς των ασθενών” κ.λπ.) απόκρυψη τής αλήθειας»! Αποστασιοποιείται λοιπόν. Λέει δηλαδή, κοιτάξτε, ΑΝ όντως ισχύουν αυτά που λέγονται και αφήνετε τους πιστούς επίτηδες να πιστεύουν ότι γίνεται κάποιο θαύμα, ακόμα κι αν αυτοί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο αποκομίζουν κάποιο ψυχικό και πνευματικό όφελος, εγώ ΔΕΝ συμφωνώ. Αυτό είπε ο άνθρωπος. Όσο δε για το άλλο ότι «δεν είναι δυνατόν ο Μεταλληνός να κρίνει δυσμενώς τη στάση του Καλοκύρη, και την ίδια στιγμή να κάνει και αυτός τα ίδια», πρώτον, ΔΕΝ «έκρινε δυσμενώς», αλλά απλώς διαχώρισε τη θέση του, και δεύτερον, ποια «ίδια» υποτίθεται ότι κάνει κι αυτός; Ο άνθρωπος ουδέποτε είπε ότι γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει. Από την πρώτη κιόλας στιγμή είχα μιλήσει σε απλά, τοις πάσι κατανοητά Ελληνικά για ΕΜΜΕΣΗ (πλην σαφή) παραδοχή, κάτι που ωστόσο ο συνεργάτης σας κατά τρόπο εξωφρενικό (διαβάστε αν θέλετε την τριτολογία μου και θα καταλάβετε) επιχείρησε να αμφισβητήσει! Το τι ακριβώς, λοιπόν, είπε ο π. Μεταλληνός και το τι εννοούσε, τα μετέφερα με απόλυτη ακρίβεια και σαφήνεια, και καλό είναι να περιοριστούμε σ’ αυτά.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 15η:

«Από το σύνολο της ευχής οι φωτομάχοι, επικεντρώνονται σε μερικές συγκεκριμένες παραγράφους»
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Και καλά κάνουμε, αφού μονάχα μερικές συγκεκριμένες παράγραφοι είναι διαφωτιστικές ως προς το ζητούμενο. Αν υπήρχαν κι άλλα σημεία της ευχής με ενδιαφέρον, ασφαλώς θα τα είχαμε -είτε εμείς είτε εσείς- αντιτάξει ήδη προ πολλού.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 16η:
..
Η ευχή σε καμία περίπτωση δεν λέει αυτά που ισχυρίζεται ο Καλοκύρης και προθύμως αναπαράγουμε εμείς.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Πάτερ Μεταλληνέ, τ’ ακούτε; Για σας χτυπά η καμπάνα! Ούτε για τον καθηγητή Καλοκύρη, ούτε για μένα. Διότι, εσείς δεν είστε που στις σελίδες 32-33

1ον: είπατε ότι ο Καλοκύρης «δίνει δίκαια σημασία» στην ευχή;

2ον: σχολιάσατε με νόημα ότι η αναδημοσίευση της από το Πατριαρχείο «έγινε ασφαλώς όχι χωρίς λόγο»;
..
3ον: σημειώσατε -και εδώ με νόημα- ότι ο Επίσκοπος Αυξέντιος «-ως κληρικός αυτός- αποφεύγει» να τη σχολιάσει;
..
4ον: προς το τέλος του σχολιασμού τής Ευχής από τον Καλοκύρη, είπατε ότι «και στη συνέχεια το πράγμα γίνεται σαφέστερο»;
..
5ον: χαρακτηρίσατε τα συμπεράσματα «του σεβαστού [σας] διδασκάλου, γνωστού αρχαιολόγου και αρίστου γνώστη του χώρου της Ορθόδοξης Λατρείας, καθηγητή και ακαδημαϊκού κ. Κωνσταντίνου Καλοκύρη» ορθά;
..
Ήσαστε πάτερ ή δεν ήσαστε εκείνος που έπραξε τα παραπάνω; Και πείτε μας, σας παρακαλούμε, ευθέως, για να μπει επιτέλους ένα τέλος στην παράνοια αυτή: Θεωρείτε τον κ. Καλοκύρη που ΔΕΝ πιστεύει στην εκδοχή τού θαύματος, άθεο, ναι ή όχι;


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 17η:
..
- Σε ποιο ακριβώς σημείο αναφέρει η ευχή από πού προέρχεται το Άγιο Φως;
- Σε ποιο σημείο μας λέει ποιος ή τι το ανάβει;
- Σε ποιο ακριβώς σημείο αναφέρει η ευχή ότι το φως είναι «συμβολικό»;
- Σε ποιο ακριβώς σημείο αναφέρει η ευχή ότι το φως είναι «φυσικής» προέλευσης (δηλ. από ανθρώπινο χέρι) και όχι θεϊκής;

Απάντηση: ΠΟΥΘΕΝΑ!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Αν και η απάντηση που δόθηκε παραπάνω φτάνει και περισσεύει αφού όπως είδαμε ο π. Μεταλληνός χαρακτήρισε τις ερμηνείες του Καλοκύρη σαφείς και ορθές, επειδή έχω προσωπική άποψη για το θέμα δεν θα κρυφτώ πίσω από τη γνώμη των δύο καθηγητών, όπως έπραξε σε κάποια άλλη περίπτωση ο Papyrus 52, αλλά θα τοποθετηθώ επί της ουσίας.
..
1ον: Το ότι το φως δεν κατέρχεται ουρανόθεν αλλά προέρχεται από ανθρώπινο χέρι προκύπτει από τη φράση «φωτοφάνειαν ποιούμεθα» η οποία -όπως ακόμα κι ένας μέτριος γνώστης της αρχαίας Ελληνικής θα ήταν σε θέση να καταλάβει- σημαίνει «κατασκευάζουμε (δια των χειρών) εμφάνιση φωτός».
..
2ον: Η μετοχή «εκκαιομένου φωτός» δεδομένης της απουσίας ποιητικού αιτίου δεν καθιστά μεν 100% σαφές ότι εδώ έχουμε πράξη διενεργούμενη υπό τινος, η παθητική φωνή ωστόσο ως γνωστόν δεν ενδιαφέρεται άμεσα για το ποιητικό αίτιο. Συνεπώς το ότι δεν αναφέρεται ρητά ποιος ή τι «εκκαίει» το φως, δεν λέει απολύτως τίποτα. Άλλωστε η φράση «φωτοφάνειαν ποιούμεθα» που σχολιάστηκε παραπάνω, είναι τόσο σαφής που δεν απαιτείται καμία περαιτέρω διευκρίνιση.
..
3ον: Το ότι η φωταψία έχει συμβολικό χαρακτήρα προκύπτει συνδυαστικά από τις φράσεις «το φως […] αναμιμνησκόμενοι», «φωτοφάνειαν ποιούμεθα» και «θεοφάνειαν εικονίζοντες». Οι λέξεις αυτές είναι τόσο σαφείς που -με συγχωρείτε, αλλά- δεν πρόκειται να σπαταλήσω ούτε μία κουβέντα παραπάνω σχετικά με τη σημασία τους. Φιλόλογοι χριστιανοί υπάρχουν - ας ερωτηθούν λοιπόν σχετικά για να δούμε ποιος έχει δίκιο εδώ!
..
4ον: Το ερώτημα αυτό καλύπτεται από την απάντηση που δόθηκε για το 1ο.

Κάτι περισσότερο δεν νομίζω πως έχω να προσθέσω. Ελπίζω μόνο μετά τις παραπάνω αναλυτικές παρατηρήσεις να έγινε απόλυτα αντιληπτό για ποιον λόγο ο κ. Καλοκύρης χαρακτήρισε την ευχή διαφωτιστική κι ο π. Μεταλληνός συμφώνησε.


ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ 18η:
....
Μια άλλη αυθαιρεσία είναι «τα υποτιθέμενα σχόλια για το ότι η ευχή, ΤΑΧΑ, λέει και ζητάει: “Κάνε το Φως Άγιο”!
...
Ας διαβάσουμε λοιπόν όλοι την ευχή... Με προσοχή…: “Πανάγιε Δέσποτα... αναδείξης αυτό αγιασμού δώρον... και τους απτομένους ευλαβώς αυτού ευλογήσης και αγιάσης...”. Είναι τουλάχιστον αστείο... Όσο κι αν ισχυριστεί κάποιος ότι η ευχή ΤΑΧΑ ζητά από τον Θεό να κάνει το Φως άγιο, κάτι τέτοιο ΔΕΝ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ στην ευχή! Η φράση “Κάνε το [ΑΓΙΟ ΦΩΣ] Δώρο προς Αγιασμό των ευλαβικώς απτομένων”, δεν μπορεί να δεχτεί άλλη ερμηνεία πέρα από την αυτονόητη για όσους ξέρουν να διαβάζουν, ερμηνεία που ακριβώς υπάρχει και στις ευχές ΜΕΤΑ τη θεία μετάληψη που τα δώρα είναι ήδη άγια, όπου ζητάμε από τον Θεό να μην μας καταφλέξει αλλά να μας αγιάσει μέσω αυτών!
..
Φίλτατοι φωτομάχοι: άλλο πράγμα “Κάνε το Άγιο” που ψευδώς ισχυρίζεστε υπονοώντας ότι τάχα δεν είναι ήδη Άγιο, και άλλο πράγμα το ήδη Άγιο Φως, να ζητάμε να γίνει ΔΩΡΟ προς ΑΓΙΑΣΜΟ των πιστών, ευχή που χρησιμοποιείται και μετά τη λήψη της ΑΓΙΑΣ Θείας Μεταλήψεως! Και για να κάνουμε την σύγκριση: δηλαδή το ίδιο το Σώμα και Αίμα του Χριστού, στην τελετή της Θείας Ευχαριστίας, δεν είναι Άγιο; Κι αν είναι, τότε γιατί να ζητάμε στις σχετικές ευχές ΜΕΤΑ τη Θεία Μετάληψη να δοθούν τα δώρα αυτά: “εις προσθήκην της θείας χάριτος” και για να “αγιάσει το πνεύμα μας” αφού είναι ήδη άγια και άρα υποτίθεται πως είναι αυτονόητο; Δηλ. το ότι ζητάμε από το Σώμα και Αίμα του Χριστού να μας χαριτώσει και να μας αγιάσει, σημαίνει ότι δεν είναι ήδη Άγια;! Είναι ποτέ δυνατόν; Κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν, γιατί να μη ζητάμε από το Άγιο Φως να αποτελέσει: “αγιασμού δώρον” ώστε “τους απτομένους ευλαβώς αυτού ευλόγηση”; Γιατί εδώ η ερμηνεία των φωτομάχων να διαφέρει για το ίδιο ακριβώς πράγμα; Άρα, σαφώς η ερμηνεία αυτή είναι κάτι αυθαίρετο. Η Εκκλησία μας ακόμη κι όταν έρχεται σε επαφή με το Άγιο, ίσως και ακριβώς επειδή προκαλεί δέος στον φθαρτό άνθρωπο, ζητά την ευχή, την ευλογία, την χάρη του Θεού, ώστε η επαφή αυτή να είναι προς αγιασμό του. Αγιασμό ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, και όχι του ιδίου του... αγίου!».
..
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
..
Μια φρασούλα μονάχα αρκεί να κατανοήσει κανείς: «διά της χάριτος του Παναγίου και φωτοφόρου Τάφου σου». Τι λέμε δηλαδή με την ευχή: απ’ αυτό το φως εδώ παίρνουμε τώρα κι εμείς, και Σε παρακαλούμε, Κύριε, ανάδειξέ το και γέμισέ το με τη θεία χάρη Σου (4)! Με ποιον τρόπο; Μα με τη χάρη και την αγιότητα του Τάφου Σου φυσικά! Το πράγμα είναι απόλυτα ξεκάθαρο αφού η ίδια σχεδόν φρασεολογία χρησιμοποιείται και στα Θεοφάνεια όπου το καθ’ όλα φυσικό νερό (πιστεύεται ότι) αγιάζεται, αλλά και στη μεταβολή των Τιμίων Δώρων με τον (αρχικά) καθ’ όλα φυσικό άρτο και οίνο! Ή αν θέλετε, να το θέσω αλλιώς: τόσο στη Θεία Ευχαριστία όσο και στα Θεοφάνεια έχουμε σε πρώτη φάση -ΠΡΙΝ δηλαδή από τον καθαγιασμό- μιαν απόλυτα συγκεκριμένη ΦΥΣΙΚΗ ύλη. Στην περίπτωση, λοιπόν, του «Αγίου Φωτός» που εσείς χαρακτηρίσατε «το ίδιο ακριβώς πράγμα», ποια είναι η αντίστοιχη φυσική ύλη που καθαγιάζεται;

Όπως γίνεται λοιπόν σαφές, ο παραλληλισμός που επιχειρήθηκε με τη Θεία Ευχαριστία δεν έχει βάση. Πρώτον, η παράκληση ν’ αγιασθούν οι πιστοί δεν έχει καμία σχέση με την παράκληση ν’ αγιασθούν τα Τίμια Δώρα. Έτερον εκάτερον. Ο Άρτος και ο Οίνος, απλό ψωμάκι και κρασάκι στην αρχή, ευλογούνται και (κατά τη χριστιανική πίστη) «μεταβάλλονται». Από τη στιγμή εκείνη και μετά θεωρούνται πλέον άγια. Αυτό όμως από μόνο του ασφαλώς και δεν σημαίνει ότι η απλή κοινωνία των ήδη αγίων Τιμίων Δώρων είναι αρκετή για ν’ αγιασθούν οι πιστοί. Όπως όλοι γνωρίζουμε, απαιτείται κάποια πνευματική προετοιμασία: νηστεία, εξομολόγηση και τα συναφή. Έτσι λοιπόν, το ίδιο ισχύει και για το «Άγιο Φως». Στην αρχή πρόκειται περί ενός απλού φυσικού (και όχι υπερφυσικού!) φωτός, με την Ευχή (κατά τη χριστιανική πίστη) ευλογείται και αγιάζεται, αλλά -όπως και με τα αγιασμένα Τίμια Δώρα- δεν είναι αυτό και μόνο αρκετό για να μεταδοθεί η αγιότητα και στους πιστούς. Για να συμβεί αυτό, κρίνεται απαραίτητο να γίνει ξεχωριστή ειδική μνεία! Οι πιστοί, βλέπετε, τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση θεωρούνται εξ ορισμού ανάξιοι να προσλάβουν ένα κομμάτι της αγιότητας του Χριστού. Συνεπώς τα στοιχεία που έπρεπε να συσχετιστούν εδώ είναι η Ευχή για μετατροπή φυσικού φωτός σε άγιο με την Ευχή για τη μεταβολή απλού άρτου και οίνου σε σώμα και αίμα τού Χριστού, και όχι με την Ευχή για ευλογία των «αναξίων» που κοινώνησαν «σωματικά» τα αγιασμένα Τίμια Δώρα!

Αυτά λοιπόν είχα να παρατηρήσω αναφορικά με τον αντίλογο που δημοσιεύσατε και ο οποίος -όπως μπορείτε να διαπιστώσετε- είχε απαντηθεί διεξοδικά ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο. Για οποιαδήποτε αντίρρηση ή διευκρίνιση, είμαι στη διάθεσή σας.
..
Φιλικά
..
Κώστας..



Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ
..
[1] «[…] αν το Αγιο φως ανάβει υπερφυσικά ή με φυσικά μέσα (εγώ
πιστεύω πως είναι θαυματουργικό) […]»

π. Γ. Δ. Μεταλληνός, «ΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ - ΑΝΤΙΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ», σ. 31,
εκδ. Ιστορητής/Κάτοπτρο

[2] «[…] το Άγιο Φως, το οποίο έμελλε να προκαλέσει έντονους
προβληματισμούς […] για την ίδια τη φύση του: φυσικό ή υπερφυσικό;»,
ομ. σ. 27
..
«Ο κ. Καλοκύρης δίνει -και ορθά- ιδιαίτερη έμφαση στην ευχή, που είναι
πράγματι το “κλειδί” για την κατανόηση τής Τελετής και την τεκμηρίωση
τής φύσεως τού “Αγίου Φωτός”. Ορθά δε συμπεραίνει ότι “πουθενά δεν
γίνεται λόγος (ούτε καν υπαινιγμός) περί ‘άνωθεν κατερχομένου αΰλου
Φωτός’ κατά τη στιγμή εκείνη, αλλά νοείται μόνο φως φυσικό, που ανάβεται
στην ανάμνηση τού Αναστάντος Χριστού”.», σ. 33
..
«Είναι γεγονός ότι οι “επίσημοι” του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
εμφανίζονται στο σημείο αυτό διχασμένοι ή τουλάχιστον χρησιμοποιούν
διγλωσσία στην απάντησή τους για την φύση τού “Αγίου Φωτός”. Άλλοι
απαντούν θετικά και άλλοι αρνητικά, κατά το πνεύμα του κ. Καλοκύρη.
Ο Πατριάρχης Διόδωρος -ο μόνος με άμεση γνώση και πείρα-
ερωτώμενος καταφάσκει τον υπερφυσικό χαρακτήρα τού Φωτός,
τουλάχιστον στους ξένους […]», σ. 35

[3] «Αν κατανοούμε, συνεπώς ορθά τον Λογάδη […]», σ. 100

[4] Και καλά το «αγιασμού δώρον» - το «πάσης θεϊκής σου χάριτος
πεπληρωμένον» πώς εξηγείται; Είναι ποτέ δυνατόν το φως να κατέρχεται
εξ ουρανού και να ΜΗΝ είναι ήδη πλήρες θεϊκής χάριτος;